موج مجازاتهای ایالات متحد آمریکا علیه ایران از ساعت یک دقیقۀ بامداد دوشنبه ۵ نوامبر به وقت واشینگتن اجرائی میشود. وزارت خزانه داری این کشور همزمان با آغاز به اجرا گذاشتن مجازاتها سیاهۀ ٧٠٠ نفرۀ اشخاص حقیقی و واحدهای حقوقی مشمول تحریمها را انتشار میدهد. این مجازاتها دومین بخش از تحریمهای برقرار شده پس از کناره گیری آمریکا از برجام است. نخستین تحریمها از روز ٧ اوت سال جاری به اجرا گذاشته شد. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، و مایک پمپئو، وزیر امور خارجۀ این کشور، روز جمعه آغاز تحریمها را که پیش از آن در ٨ ماه مه اعلام شده بود، یادآوری کرده و نسبت به اجرای دقیق آن هشدار دادند.
موج دوم مجازاتها، چنانکه مقامات آمریکائی از پیش اعلام کردهاند چهار حوزۀ اساسی تجارت نفت، هوانوری، صنایع کشتی سازی و نیز بخش بانکی را در بر میگیرد. واردات مواد غذائی، محصولات کشاورزی، کالاهای پزشکی و مواد داروئی از هرگونه تحریم و مجازات برکنار میماند.
ایالات متحد آمریکا، بگفتۀ مایک پمپئو در بارۀ فروش نفت با «کشورهای مختلف برای کاهش حداکثری واردات از ایران گفتگو کرده است» و بصورت موقت به هشت کشور برای تداوم واردات نفت از ایران معافیتهائی اعطاء» میکند. بگفتۀ وزیر امور خارجۀ آمریکا «با این معافیتها از آن رو موافقت شده است که این کشورها پیش از این به مقدار قابل توجهی واردات نفت خام خود را [از ایران] کاهش دادهاند و در زمینههای دیگر با ما همکاری کرده و بسوی قطع کامل واردات نفت خام خود گام بر میدارند».
براساس اطلاعات موجود ترکیه، چین، ژاپن، کرۀ جنوبی و هند از جمله کشورهائی هستند که این معافیت را بدست آوردهاند. فهرست کامل این کشورها روز دوشنبه از سوی وزارت خزانه داری آمریکا منتشر میشود.
مجازاتهای تازه بگفتۀ مقامات آمریکا «برای کسب تغییراتی که رژیم [ایران] باید در [رفتار و سیاست های خود] ایجاد کند ضروری است». این تغییرات پیش از این در همان ١٢ شرط اعلام شده توسط مایک پمپئو آمده است و به کوتاهی چهار محور مختلف را که بارها بدان اشاره شده در بر میگیرد: نخست، تعهد ایران به عدم تلاش برای دست یافتن به سلاح اتمی پس از انقضای دورۀ برجام، یعنی در بازۀ زمانی پس از ٢٠٢۵؛ دوم، محدود ساختن برنامۀ موشکی این کشور؛ سوم، خودداری جمهوری اسلامی از مداخلات منطقهای و چهارم، رفع محدودیتهای سیاسی و اجتماعی و برقراری آزادیهای اساسیِ مدنی و شهروندی در کشور.
مایک پمپئو روز جمعه هنگام یادآوری آغاز تحریمها تاکید کرد که «این مجازاتها رژیم را هدف قرار میدهد و نه مردم ایران را که زیر یوغ مقامات سخت در رنج هستند».
وزیر خزانه داری آمریکا، استیون منوچین، نیز همان هنگام اعلام کرد که روز دوشنبه، همزمان با آغاز مجازاتها، نام ٧٠٠ شخصیت حقیقی و واحد حقوقی بر فهرست سیاه تحریمهای آمریکا افزوده میشود. این فهرست، پیش از توافق اتمی سال ٢٠١۵ تنها ٤٠٠ شخص و موسسه را در بر میگرفت و بنابراین اینک واشینگتن ٣٠٠ مورد دیگر را نیز بر آنها افزوده است. بگفتۀ وزیر خزانه داری آمریکا ارتباط موسسات مالی و بانکی جمهوری اسلامی ایران با شبکۀ بانکی بینالمللی «سوئیفت» قطع خواهد شد و در این زمینه تنها مبادلات مربوط به «داد و ستدهای انسان دوستانه» یعنی همان واردات مواد غذائی، کشاورزی، پزشکی و داروئی میتواند همچنان از این راه ادامه یابد.
اگر بسیاری با تاکید بر موقعیت دیپلماتیک کنونی جمهوری اسلامی ایران و از جمله پایبندی ۵ کشور دیگر امضا کنندۀ برجام به این توافق، در دست یافتن واشینگتن به هدف خود یعنی واداشتن جمهوری اسلامی ایران به تغییر کلی رفتار و سیاستهای خود تردید دارند، اما همزمان میپندارند که مجازاتهای تازه بر خلاف اظهارات مقامات ایران، ضربات شدیدی بر اقتصاد این کشور خواهد زد و اثرات زنجیرهای و «مُسری» بر دیگر حوزهها خواهد داشت.
رادیو بین المللی فرانسه