همه جذابيت هاي نيچه!

نيچه براي ايرانيان جذابيت هاي متعددي دارد، از نام عجيب و به يادماندني اش(Nietzsche) در زبان فارسي گرفته تا نام يکي از مهم ترين آثارش يعني «چنين گفت زرتشت» که به پيامبري ايراني اشاره دارد و برخي از پژوهشگران را واداشته به تحقيق و تفحص درباره دليل استفاده از نام زرتشت بپردازند.

بگذريم از انديشه هاي نيچه که به ظاهر رمانتيک و تجددستيزند و براي ايرانياني که دل خوشي از مدرنيته و حاملان آن ندارند، مي تواند مبناي نقادي فراهم آورد، ضمن آنکه نيچه به هر طريق نياي انديشه ورزان پست مدرن از يک سو و فيلسوفاني چون هايدگر محسوب مي‌شود، متفکراني که به دلايل گوناگون براي ايرانيان جذابيت دارند.

سبک نوشتاري نيچه نيز جذاب است، هم از آن نظر که به شيوه گزين گويه(aphorism) مي نويسد و يکي از بزرگان اين سبک است(و البته همين امر تا حدودي ترجمه نيچه را هم سهل و هم دشوار کرده است) و هم از اين حيث که زباني شاعرانه و پر ايهام دارد. بگذريم که جسارت مثال زدني و بي پروايي نيچه در اظهار نظر درباره ديگران(انديشه هاي شان و شخصيت هاي شان) در کنار ايده هاي کوبنده و تکان دهنده اش موجب شده که تنها اهالي فلسفه يا ادبيات خواننده آثارش نباشند، براي برخي(از جمله ايرانيان) نيز آن دسته از ايده هاي نيچه که به تفاسير نژادپرستانه راه مي برد، جذابيت دارد. زندگي شخصي نيچه با آن ظاهر جالب توجه(مردي خوش چهره با سبيل از بناگوش در رفته) نيز دليل ديگر جذابيت اوست: انساني عصبي که روابطش با زنان(مادر، خواهر و ديگران) پيچيدگي هاي فراواني دارد و در عين حال تندترين اظهارنظرها را درباره آنها کرده، همواره مريض و بيمار بوده و در عين حال مي گويد که از رنج هراسي ندارد، به ظاهر غمناک بوده اما از شادخواري و حکمت شادان دم مي زده، در خانواده يي مذهبي بزرگ شده اما منتقد سرسخت مسيحيت رسمي است، فيلسوف است اما با فلاسفه سر جنگ دارد و ... . جذابيت هاي نيچه به ظاهر تمام نشدني است، بگذريم که طرفداران پروپاقرص اش از اين تعبير راضي نباشند.