به پیش اهل جهان محترم بود آنکس // که داشت از دل و جان احترام آزادی



چهارشنبه، اسفند ۱۸، ۱۳۹۵

کانون نویسندگان ایران

در نکوداشت ۸ مارس؛ روز جهانی زن
از تظاهرات چندین هزار نفری زنان ایران در اسفند ۱۳۵۷ تا تظاهرات چندصد هزار نفری زنان آمریکا در ژانویه ۲۰۱۷، نزدیک به چهار دهه فاصله است. این فاصله و تفاوت زمانی و مکانی اما یک وجه مشترک دارد؛ با یک رشته به هم پیوند می‌خورد، و آن پویایی زنان برای دفاع از حقوق انسانی‌شان است.

این جنبش البته با افت و خیزها و فراز ونشیب‌های بسیاردر این گوشه و آن سوی جهان همراه بوده است: گاه از افغانستان و ترکیه سر برآورده و گاه از سوئد؛ زمانی در آفریقا و زمانی در آمریکا. و در همه‌ جا نیروی مخالف این جنبش گسترده دولت‌ها بوده‌اند.

از حمله به زنان کارگر در نیویورکِ ۱۸۵۷ و در ایرانِ ۱۳۵۷ و در آمریکای ۲۰۱۷ حکومت‌ها بوده‌اند که در برابر زنان صف بسته‌اند. این کشاکش‌ها تاریخ‌های مشخص و موارد معینی از ستیز میان جنبش زنان و دولت‌ها بوده است وگرنه این عرصه فراخنایی به وسعت تاریخ جهان مدرن و گستردگی زمین دارد.

کوشش زنان ایران برای دستیابی به حقوق برابر انسانی بیش از یک قرن است که جریان دارد و نزدیک به چهار دهه است که در برابر افزایش محدودیت‌ها وکاستن جایگاه زنان تا سر حد نیمه‌انسان، مقاومت و تحرکی روزافزون از خود نشان داده‌‌اند؛ چرا که دشواری‌ها و مصایبی که با آنها درگیرند بیش از هر جای دیگر جهان است: از حجاب اجباری تا محرومیت از آواز خواندن و محدودیت در ورزش و تصمیم‌گیری برای زندگی و سفر و تبعیض جنسی در کار و دانشگاه و...
فایق آمدن بر این همه تبعیض و محرومیت و محدودیت، مسئله‌ی هر روزه‌ی زنان در ایران بوده است. زنان به شیوه‌های گوناگون برای حقوق خود جنگیده‌اند و پیشروی‌هایی نیز داشته‌اند تا جایی که بارها ناله‌ی ناکام ماندن حاکمان از به زانو در آوردن زنان از گلوی این مقام و آن دست‌اندرکار حکومتی شنیده شده است.

با این همه‌، بی‌گمان جنبش زنان با درخود ماندن نه تنها راه به جایی نمی‌برد بلکه از دامنه‌ی قدرتش کاسته می‌شود. مخالفت جدی با سانسور و دفاع از آزادی بیان بی‌هیچ حصر و استثنا، خواستی است که بر دیگر مطالبات به‌حق زنان آثار مثبت بسیار خواهد داشت.

هم‌اکنون زنانی به جرم سخن گفتن و نوشتن و بیان اعتراض خود در زندان به سر می‌برند، حتی یکی از ایشان، گلرخ ایرایی، به «جرم» نوشتن رمان و عکس‌های منتشر نشده، در حال گذراندن کیفر شش ساله‌ی زندان است. در همین دو – سه هفته‌ی اخیر چند زن در شهرستان‌ها بازداشت شده‌اند و حتی یکی از آن‌ها پس از آزادی از بازداشتِ چند روزه، دست به خودکشی زده است. زنان نویسنده و هنرمند از بیان آنچه می‌اندیشند و انتشار آزادانه‌ی آثارشان محروم‌اند و سانسور مانعی جدی در برابر آفرینش‌های ادبی و هنری آن‌هاست. با این همه، کوشش برای عقب راندن مانع‌ها و دستیابی به آزادی بیشتر همچنان ادامه دارد.

هشت مارس روز گرامی‌داشت کوشش و تکاپوی همه‌ی انسان‌هایی است که آزادی جامعه را در گرو آزادی زن می‌دانند؛ روز توجه به مصایب و تنگنا‌ها و نیز کوشش‌های برابری خواهانه‌ی زنان در همه‌جای جهان است. کانون نویسندگان ایران این روز را به همه‌ی زنان و مردان برابری‌خواه ایران و جهان شادباش می‌گوید، به ویژه که این روز را فرصتی می‌شمارد تا تلاش زنان نویسنده را در مبارزه‌ی پیگیر و خستگی ناپذیر با سانسور ارج ‌نهد.

کانون نویسندگان ایران
۱۶ اسفند ۱۳۹۵ (۶ مارس ۲۰۱۷)