زنان نامدار ایران: دختران خیابان انقلاب

دکتر منوچهر سعادت نوری

تعریف "دختران خیابان انقلاب" و فهرست کوتاهی از نام آنها

دختران خیابان انقلاب نام دختران و زنانی است که به نشانهٔ اعتراض به برنامه ی حجاب اجباری در ایران با نمایشی متهورانه و با حرکتی نمادین روسری خود را در خیابان از سر برمی‌داشتند. بعضی از دختران در نقاطی از شهر روی سکو رفته و روسری خود را به نشانه اعتراض بر سر چوب می‌ زدند. مردان نیز با حمل پلاکارد از این حرکت حمایت می‌ کردند. ویدا موحد معروف به دختر خیابان انقلاب، نام نخستین زن جوانی است که در صبح

روز چهارشنبه ۶ دی ۱۳۹۶ (۲۷ دسامبر ۲۰۱۷) و چند روز قبل از شروع تظاهرات ۱۳۹۶ ایران، در تقاطع خیابان انقلاب و خیابان وصال شیرازی تهران در حرکتی نمادین روسری سفید رنگی را بر سر چوب کرد و در اعتراض به حجاب اجباری آن را تکان داد و بلافاصله توسط پلیس ایران دستگیر و بازداشت و در هفتم بهمن ۱۳۹۶ آزاد شد. در روز ۹ بهمن ۹۶ دخترانی دیگر در همان نقطه و سایر مناطق تهران و شهرهای دیگر ایران با بکارگیری از همان روش اقدام به اعتراض به حجاب اجباری نمودند. این حرکت اعتراضی توسط بسیاری انجام و تصاویر آن در شبکه ‌های اجتماعی منتشر شد. در فاصله بین شروع این حرکت تا ۱۲ بهمن ماه ۱۳۹۶ به گفته ی مرکز اطلاع‌رسانی نیروی انتظامی تهران ۲۹ نفر در این رابطه دستگیر شدند. شاپرک شجری‌ زاده یکی از دختران خیابان انقلاب است که در اعتراض به حجاب اجباری با حرکتی نمادین در روز چهارشنبه ۲ اسفند ۱۳۹۶ در محلهٔ قیطریه شال سفید خود را از سر برداشت و بر سر چوبی به اهتزاز درآورد. وی کمی پس از این حرکت مدنی بازداشت شد. رویا صغیری و نرگس حسینی نیز نام دو نفر دیگر از دختران خیابان انقلاب است که هر یک حدود ۲ سال به حبس تعزیری محکوم شدند. به گزارش سازمان عفو بین‌الملل یاسمن آریانی، منیره عر‌بشاهی، مژگان کشاورز نیز پیش ازدستگیری ویدئویی منتشر کرده بودند که در مترو بدون روسری در روز زن به زنان گل می‌دادند
*
نخستین قربانی اعتراض به حجاب اجباری
هما دارابی (۲۶ دی ۱۳۱۸ در تهران - ۲ اسفند ۱۳۷۲ در تهران) متخصص پزشکی کودکان و روان‌پزشک ایرانی بود که در اعتراض به حجاب اجباری در میدان تجریش تهران اقدام به خودسوزی کرد
*
بازداشت و آزادی مجدد ویدا موحد
ویدا موحد بار دیگر در روز هفتم آبان سال ۹۷، با تعدادی بادکنک رنگی بالای گنبد فیروزه ای میدان انقلاب رفت که منجر به بازداشت و زندانی شدن او شد. پیام درفشان وکیل دادگستری در روز ۲۵ فروردین ۱۳۹۸ (۱۴ آوریل ۲۰۱۹) گفت که شعبه ۱۰۹۱ مجتمع قضایی ویدا موحد را به اتهام تشویق مردم به فساد و فحشا از طریق کشف حجاب به یک سال حبس تعزیری محکوم کرده است. پیام درفشان وکیل دادگستری در روز دوشنبه ۶ خرداد ۱۳۹۸ نوشت: ویدا موحد آزاد شد. مورخ یکشنبه ۵ خرداد مقارن ساعت ۲۰ مسئولین زندان اقدام به آزادی ویدا موحد کردند
*
مجسمه ی برفی دختر خیابان انقلاب در شمال سوئد
در ۸ مارس ۲۰۱۸ نمایشگاه مجسمه‌ های برفی در بودِن (شهر شمالی سوید) برگزار شد. شاهین محمدی یکی از ایرانیان مقیم این شهر به حمایت از ویدا موحد نخستین بانویی که در اعتراضات نسبت به حجاب اجباری به نماد این اعتراضات مبدل شد، مجسمه‌ای از برف ساخت. شاهین محمدی گفت: مردم سوئد از این مجسمه ی برفی استقبال کردند و با آن عکس گرفتند
*
سروده هایی برای دختر خیابان انقلاب
در میان این تلنبار شدگی سکوت و سازش
دختر خیابان انقلاب از کجا آمد؟/ از عمق مِه‌پوشی آن‌همه خواستن و نشدن
دویدن و نرسیدن/ از دلِ کورسوی آرزویی کهنه
هم‌چون چراغی از راه رسید/ آرام بر بلندی ایستاد
از فراز ازدحام عبثِ همیشه در عبور بی‌تفاوتی به امروز نگاه کرد
حجاب خود را برداشت/ گیسو سپرده به باد/ با پرچم صلحی سپید در دستش
یک تنه به جنگ آمده بود، جنگ با سیاهیِ استبداد
او از خیابان‌های تردید/ از خیابان‌های تقدیر
از خیابان‌های ترس/ از خیابان‌های زور/ از خیابان‌های پیچ پیچ انتظار رد شده،
او به خیابان بزرگ انقلاب رسیده بود/ دختر خیابان انقلاب کجاست؟/ او در خیابان انقلاب ایستاده است
و از فراز ازدحام عبث همیشه در عبور بی‌تفاوتی به فردا نگاه می‌کند (۵ بهمن ۱۳۹۶): پویان مقدسی
*
افسوس ِ من شکستن ِ قلکی است، در خاطره های کودکیم
وقتی ، شکستن ِ دلی را هنوز تجربه نکرده بودم
اما اکنون که بزرگ شدن را در ارتفاع ِ تاریخ ِ تولدم می بینم
از شمارش ِ افسوس هایی که در ذهنم انباشته گردیده عاجزم
رهاییم از این کابوس را/ خیزشی می انگارم که اینک
اوج ِ بلوغش را در سینه ِ اجتماع/ پرورانیده است در زنان ِ وطنم
آنهایی که با وجود ِ این ظلم ِ مضاعف/ هم در بند و هم در اجتماع
همچنان بی مهابا/ فریاد اعتراضشان ، بر لب ها جاریست
دختر ِ خیابان ِ انقلاب/ این تندیس ِ رهایی/ یک تنه بر بام ِ اعتراض
با مشت ِ برافراشته اش که جرقه ای است
بر خرمن ِ یک شهر ِ معترض… : داریوش لعل ریاحی/ هشتم بهمن ۱۳۹۶
*
تو، ای دختر انقلاب/ ای درد کشیدۀ چهل سال عذاب
تو، ای فریاد در گلو شکستۀ زنان وطن
زناني كه در انتظار صبح روشن/ ميدان ازادی را فتح خواهند کرد
قامت بلندت بر سکوی انقلاب/ آغازگر سرود دگرگونه ای ست
و چاوشی‌خوان روزی تازه/ هنگامه‌ی شکست سکوت
لحظه‌ی شکفتن نور/ درخشش نبرد/ بر چشمان تاریخ
تو، ای دختر انقلاب/ ای درد کشیدۀ چهل سال عذاب
تو، ای فریاد در گلو شکستۀ زنان وطن
زناني كه در انتظار صبح روشن/ ميدان ازادی را فتح خواهند کرد
تو، تمامیت زمینی/ بزن بوسه بر گونه های بهار
از آن شقاوت تنهایی/ قلبت پرچمدار هر قیامی است
و استواری در ریشه هایت به هنگام که یقین در دلت پایدار است: ی. صفایی
*
یک شعر ِعاشقانه به رنگ ِ سپیده بود/ وقتی که دست های سپیدت زمانه را/ معنای تازه داد
آیینه ها ز دور ترین جای این جهان/ هریک به میهمانی ِ دست تو آمدند
تا عطر ِ شادمانه ی آن جان ِ تشنه را / برباغ ِ ما دوباره ببارانند
آیینه ها زدور ترین جای ِ این جهان/ هریک به میهمانی ِ دست تو آمدند
بانوی سربلند/ بانوی درد وُ "بند" / در روبروی تیره ترین روزگار ِ تلخ
دست تو از تبار ِ زُلال ِ سپیده هاست.
بگذار از برابرت ، سرمست بگذریم./ زیباست. آواز ِ دست های تو زیباست: رضا مقصدی
*
برخی از گزارشات ویدیویی در مورد دختران خیابان انقلاب
درستاایش شجاعت دختران خیابان انقلاب
https://www.youtube.com/watch?v=M1gkvRWphQ4
بازداشت یکی دیگر از دختران خیابان انقلاب
https://www.youtube.com/watch?v=0Roo_dbEQjc
دختران خیابان انقلاب و چهار دهه حجاب اجباری
https://www.youtube.com/watch?v=QNXMcL5CKEw
تهیه و تدوین
دکتر منوچهر سعادت نوری
*
متن کامل
https://msnselectedarticles.blogspot.com/2019/05/blog-post_28.html
*
آرشيو مقالات و سروده ها
http://asre-nou.net/php/ar_author.php?authnr=1023

منبع: عصرنو