این رهبران زن به سرعت و بر اساس ملاحظات علمی عمل کردند
از نیوزیلند تا آلمان، تایوان یا نروژ، در برخی کشورها که زنان در راس قدرت قرار دارند، آمار مرگ و میر ناشی از کووید ۱۹ به نسبت پایین‌تر بوده است. رسانه‌ها هم از رویکردهای سیاستمداران این کشورها و تدابیری که در مقابل بحران کنونی سلامت جهان به کار برده‌اند تمجید کرده‌اند.
مجله فوربز در یکی از مقالات اخیر خود از آنها به عنوان "نمونه‌هایی از رهبری واقعی" یاد کرده است. در این مقاله آمده: "زنان قدم جلو گذاشته‌اند تا به دنیا نشان دهند چگونه میشود وضعیت آشفته خانواده بشری را سر و سامان داد."
مفسران تاکید دارند اکثریت قریب به اتفاق رهبرانی که از امتحان مقابله با کووید-۱۹ سربلند بیرون آمده‌اند زن هستند و این در حالی است که زنان تنها ۷ درصد سران کشورها را تشکیل می‌دهند.
با این تفاسیر چرا رهبران زن ظاهرا در مبارزه با شیوع ویروس کرونا موفق عمل‌کرده‌اند؟
پاسخ سریع
کاترین یاکوبسدوتیر، نخست‌وزیر ایسلند اقدام به انجام آزمایش کرونا در مقیاس گسترده کرده است.
جمعیت کوچک ۳۶۰ هزار نفری ایسلند باعث بی‌خیالی سران این کشور نشد و اقدامات برای مبارزه با کووید-۱۹ از جمله ممنوعیت تجمع ۲۰ نفر یا بیشتر از همان اواخر ژانویه به اجرا درآمد، حتی پیش از این که اولین مورد مرگ بر اثر این بیماری به ثبت برسد.
تا روز ۲۰ آوریل در ایسلند ۹ نفر به دلیل ابتلا به ویروس کرونا جان خود را از دست داده‌اند.
در تایوان که رسما بخشی از چین به حساب می‌آید، رییس‌جمهور تسای اینگ-ون به سرعت یک مرکز کنترل اپیدمی به راه انداخت و برای مهار ویروس و پیگیری موارد ابتلا به آن اقدام کرد.
این کشور علاوه بر این تولید تجهیزات محافظت شخصی از جمله ماسک صورت را هم افزایش داد. تایوان که ۲۴ میلیون نفر جمعیت دارد تاکنون تنها ۶ مرگ بر اثر ابتلا به کووید-۱۹ به ثبت رسانده است.
در این میان جاسیندا آردن، نخست‌وزیر نیوزیلند یکی از سفت و سخت‌ترین مواضع را در مقابله با کووید-۱۹ گرفته است. او بر خلاف بسیاری از کشورهای دیگر که هدف‌شان " صاف کردن منحنی" شیوع ویروس کرونا بوده، تصمیم گرفت جلوی انتقال بیماری را بگیرد.
وقتی آمار مرگ و میر ناشی از کووید-۱۹ در نیوزیلند به ۶ نفر رسید، دولت قرنطینه اعلام کرد و تا روز ۲۰ آوریل تعداد جان باختگان بر اثر این بیماری ۱۲ نفر ثبت شده است.
اما کشورهایی که نسبت به این بحران واکنش بهتری نشان داده‌اند به غیر از رهبران زن، موارد اشتراک دیگری هم دارند:
این کشورها همگی از اقتصادهای پیشرفته دنیا و دارای سیستم پشتیبان رفاهی هستند. آنها از نظر بیشتر شاخص‌های توسعه اجتماعی هم اغلب در جایگاه بالایی قرار دارند.
این کشورها معمولا سیستم بهداشتی قدرتمندی هم دارند که بهتر خود را با شرایط اضطراری وفق می‌دهد.
اما نقطه قوت خود رهبران هستند یا ممکن است این مسأله که در این کشورها زنان در راس قدرت قرار دارند، نکته اصلی باشد؟
' همه چیز به تنوع مربوط میشود'
ناظران می‌گویند نحوه عملکرد سیاسی این رهبران منتخب زن در این زمینه نقش دارد.
دکتر گیتا رائو گوپتا، معاون مدیر اجرایی یونیسف و عضو ارشد بنیاد سازمان ملل می‌گوید: " فکر نمی‌کنم روش رهبری زنان با مردان فرق داشته باشد. اما حضور رهبران زن باعث ایجاد تنوع در تصمیم‌گیری میشود. "
او به بی بی سی گفت: " این به تصمیمات بهتر منجر میشود چون هم نظر مردان و هم دیدگاه زنان در آن دخالت دارد." چنین چیزی با سیاست‌های قلدرمآبانه و متناقض با یافته‌های علمی که برخی از همتایان مرد آنها از جمله دونالد ترامپ در آمریکا و ژائیر بولسونارو در برزیل، به نمایش گذاشته‌اند در تضاد است.
روزی کمپبل، مدیر مؤسسه جهانی برای رهبری زنان در دانشگاه کینگز کالج لندن معتقد است "روش رهبری در مردان و زنان امری ذاتی نیست."
او می‌گوید: " اما به دلیل نوع تعاملات اجتماعی ما، برای زنان قابل قبول‌تر است که به عنوان رهبر حس همدلی و همکاری بیشتری داشته باشند. و متاسفانه تعداد مردانی که دچار خودشیفتگی و رقابت بیش از حد می‌شوند، بیشتر است."
او معتقد است "چرخش پوپولیستی در سیاست" باعث تشدید این ویژگی در میان رهبران مرد شده است.
مشکل سیاست‌های " مردانه"
او به بی بی سی گفت رهبران پوپولیست برای جلب حمایت به "پیام‌های ساده‌انگارانه" متکی هستند و این در بیشتر موارد رویکرد آنها برای مدیریت شیوع این بیماری را تحت تاثیر قرار داده است.
رهبران سیاسی در آمریکا، برزیل، اسرائیل و لهستان، تنها چند مورد از سیاستمدارانی هستند که گاه و بی‌گاه سعی کردند کاستی‌های خود را به علل بیرونی نسبت دهند؛ مثلا این که خارجی‌ها را برای "وارد کردن بیماری" مقصر بدانند.
پروفسور کمپبل می‌گوید: "ترامپ و بولسونارو تصمیم گرفته‌اند شخصیت بیش از حد مردانه به خود بگیرند. در ژنتیک این افراد تعریف نشده که باید چنین رفتاری داشته باشند اما آنها خود تصمیم گرفته‌اند این کار را بکنند."
" احتمال این که زنان به پوپولیسم راست افراطی گرایش داشته باشند به شکل قابل توجهی کمتر است. البته برخی استثناهای مشهور از جمله مارین لوپن در فرانسه هم وجود دارد اما به طور کل این گرایش با سیاست‌های بسیار مردانه و فردگرایانه پیوند خورده است. "
البته کشورها در مواجهه با بحران کووید-۱۹ واکنش‌های متفاوتی داشته‌اند و این تا حدی به واقعیت‌های اجتماعی- اقتصادی آنها و میزان دسترسی شان به منابع مربوط میشود. این‌ها جنبه‌هایی هستند که احتمالا جنسیت در آنها نقشی ندارد.
به همین دلیل رهبران مردی هم که در دسته‌بندی پروفسور کمپل قرار نمی‌گیرند در کشورهای خود با میزان مرگ و میر کمتری رو به رو بوده‌اند.
در کره جنوبی، عملکرد موفق مون جائه-این، رییس جمهور این کشور در مدیریت بحران به پیروزی بزرگ حزب او در انتخابات اخیر پارلمان در روز ۱۵ آوریل منجر شد.
از کریاکوس میتسوتاکیس، نخست‌وزیر یونان هم به دلیل عملکرد موفقیت‌آمیزش در مدیریت بحران و پایین نگه‌داشتن نسبی آمار مرگ و میر تمجید شده است.
یونان با ۱۱ میلیون نفر جمعیت، تا روز ۲۰ آوریل ۱۱۴ مرگ ناشی از ویروس کرونا را به ثبت رساند و این در حالی است که در ایتالیا با جمعیتی ۶۰میلیونی، تاکنون ۲۲ هزار نفر جان خود را بر اثر این بیماری از دست داده‌اند.
یونان برای مقابله با این بحران توصیه‌های علمی را در اولویت قرار داد و خیلی زود و حتی پیش از ثبت اولین مورد مرگ و میر تدابیر حفظ فاصله اجتماعی را به اجرا درآورد.
البته برخی کشورها هم هستند که با وجود داشتن رهبران زن با شیوع سریع و گسترده ویروس دست و پنجه نرم می‌کنند.
به عنوان مثال با این که شیخ حسینه، نخست‌وزیر بنگلادش موفق به مهار بیماری در یکی از پرجمعیت‌ترین کشورهای دنیا شده اما نگرانی‌هایی در رابطه با محدودیت ظرفیت تست کرونا در این کشور وجود دارد و کارکنان بخش سلامت هم می‌گویند به دلیل نبود تجهیزات حفاظت شخصی هر روز با خطر بیشتری روبرو هستند.
تصمیمات سخت
رهبران برای جلوگیری از گسترش ویروس کرونا باید تصمیمات سختی بگیرند از جمله تعطیل کردن اقتصاد کشور در مراحل اولیه شیوع بیماری.
اما این گزینه‌ها در کوتاه مدت هزینه سیاسی بالایی به همراه دارند که به گفته پروفسور کمپبل "مخالف چیزی است که رهبران پوپولیست به دنبالش هستند."
در مقابل، برخی از رهبران زن با صحبت‌های بی‌پرده و شفاف خود در رابطه با چالش‌های پیش روی کشور توانسته‌اند اذهان عمومی را با خود همراه کنند.
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان خیلی زود کووید-۱۹ را "تهدیدی بسیار جدی" توصیف کرد. آلمان بزرگ‌ترین برنامه آزمایش، ردیابی و جداسازی را در اروپا به اجرا درآورده است. در این کشور که حدود ۸۳ میلیون نفر جمعیت دارد، بیش از ۴۶۰۰ مورد مرگ ناشی از ابتلا به کووید-۱۹ به ثبت رسیده‌است.
رویکرد نخست‌وزیران زن کشورهای نروژ و دانمارک هم باعث شده آنها را از همتایان مرد اهل خودنمایی‌شان پیشی بگیرند.
ارنا سولبرگ، نخست‌وزیر نروژ و مته فردریکسن، همتای دانمارکی او برای کودکان نشستی خبری برگزار کردند که بزرگسالان اجازه ورود به آن را نداشتند.
جاسیندا آردن، نخست‌وزیر نیوزیلند هم سعی کرد نگرانی بچه‌ها در مورد به هم خوردن جشن عید پاک به دلیل قرنطینه را از بین ببرد. او به بچه‌ها گفت خرگوش عید پاک از جمله "کارکنان بخش ضروری" است و اجازه دارد تخم‌مرغ‌های شکلاتی را مستقیما در خانه آنها تحویل دهد. مسیحیان هر سال در این ماه عید پاک را جشن می‌گیرند.
پروفسور کمپل می‌گوید: "این که رهبر یک کشور در مورد خرگوش عید پاک حرف بزند در گذشته مضحک به نظر رسید. اما افزایش حضور زنان در سیاست باعث شده ما بیشتر به تاثیر سیاست روی کودکان فکر کنیم."
این چیزها در گذشته "مسائل خصوصی" تلقی می‌شدند درست مثل موارد مربوط به خشونت خانگی و مراقبت از کودکان.
او می‌گوید رهبران سیاسی با پرداختن مستقیم به دغدغه‌های کم سن و سال‌ترین شهروندان، تاثیر این بیماری همه‌گیر جهانی بر سلامت روان همه گروه‌های سنی را به رسمیت می‌شناسند.
'تصمیمات بهتر'
۷۰ درصد کارکنان بخش سلامت جهان را زنان تشکیل می‌دهند و با این حال طبق گزارش اتحادیه بین‌المجالس در سال ۲۰۱۸ از مجموع ۱۵۳ رهبر منتخب کشورها، تنها ۱۰ نفر زن بودند.
تنها یک چهارم اعضای پارلمان‌ها در سراسر جهان زن هستند.
دکتر گوپتا، رییس هیات مشاوره برنامه "ویمن‌لیفت هلث" (WomenLift Health) که بنیاد بیل و ملیندا گیتس با هدف افزایش حضور رهبران زن در بخش سلامت راه‌انداخته، معتقد است زنان بیشتری باید در پست‌های مدیریتی قرار بگیرند.
او می‌گوید این کارتصمیم‌گیری‌ها را بهتر خواهد کرد.
" تصمیم‌هایی گرفته خواهد شد که به همه بخش‌های جامعه ربط دارند، نه فقط برخی از آنها. چون آنها [ رهبران ] به عنوان زن، نقش‌ها و مسئولیت‌هایی که در درون جامعه برای جنسیتی خاص در نظر گرفته می‌شوند را تجربه کرده‌اند، بنابراین دیدگاه‌ها و تصمیمات‌شان هم احتمالا از این تجربیات تاثیر گرفته است."
دکتر گوپتا در رابطه با تاثیرات متفاوت سیاسی و اقتصادی کووید-۱۹ بر زنان و مردان هشدار می‌دهد و به افزایش خشونت خانگی، روند صعودی خطر فقر و عقبگرد در روند یکسان‌سازی دستمزد زنان و مردان اشاره می‌کند.او می‌گوید: " داریم به عقب برمی‌گردیم، اگر این مسأله در نحوه واکنش نسبت به شیوع کووید-۱۹ در نظر گرفته نشود، مشکلات موجود تشدید خواهند شد."
بی بی سی
