با وجود گفتگوهای فشردۀ دیپلماتیک در روزهای اخیر، هنوز هیچ گشایشی در بحران اوکراین متصور نیست. نه روسیه و نه آمریکا هیچیک در جهت پاسخ به خواسته‌های دیگری قدمی برنداشته و در عین حال هر دو، طی یک جنگ روانی و تبلیغاتی پیچیده برای عقب راندن حریف پافشاری می‌کنند. به درستی روشن نیست که خطر جنگ مسلحانه تا چه حد می‌تواند نزدیک باشد.
شنبه شب - ۱۲ فوریه/۲۳ بهمن - سفیر روسیه در سوئد با لحنی تند و بی‌محابا گفت: "کاربرد این اصطلاح را می‌بخشید، اما همۀ این تحریم‌ها برای ما پشیزی اهمیت ندارد". او گفت: "تا حالا آنقدر از این تحریم‌ها علیه ما وضع کرده‌اند که در نهایت بر اقتصاد و کشاورزی ما تأثیر مثبت گذاشته". سفیر روسیه در استکهلم که تاتارینتسف نام دارد و یک دیپلمات کارکشته است مثال زد که "ما پنیر ایتالیایی یا سوئیسی نداریم، اما خودمان یاد گرفته‌ایم که با استفاده از روش‌های ایتالیایی و سوئیسی، پنیرهای روسی عالی درست کنیم". به ادعای او "غربی‌ها روحیۀ روس‌ها را درک نمی‌کنند و هرقدر بیشتر فشار بیاورند، پاسخ روسیه محکم‌تر خواهد بود". وی در عین حال تأکید کرده که مسکو مطلقاً خواهان جنگ نیست.
در لندن، بن والاس، وزیر دفاع بریتانیا، اوضاع کنونی را با شرایط قبل از جنگ دوم جهانی مقایسه کرده و گفته است: "بوی مونیخ می‌آید"... اشارۀ وی به توافق‌هایی است که در سال ۱٩۳٨ بین آلمان، ایتالیا، فرانسه و بریتانیا صورت گرفت و به هیتلر اجازه داد که بخشی از چکسلواکی را تصاحب کند. توافقنامۀ مونیخ در تاریخ اروپا یک رویداد ننگین محسوب می‌شود که هیتلر را گستاخ‌تر کرد تا سال بعد لهستان را اشغال، و جنگ جهانی را آغاز کند.
یک وزیر دیگر بریتانیایی، براندون لوئیس که مسئولیت امور ایرلند شمالی را به عهده دارد در توجیه اظهارات همکارش گفت: "درست قبل از جنگ دوم تلاش‌های دیپلماتیک بسیار زیادی در جریان بود و مردم تصور می‌کردند که مشکلات در حال رفع شدن است، اما چنین نشد"... وی افزود که در حال حاضر نیز بریتانیا به راه‌حل دیپلماتیک امید بسته اما احتمال دارد که فاجعه‌ای بزرگ رخ دهد".
تلاش‌های دیپلماتیک: بدون نتیجه
گذشته از گفتگوهای متعدد مقامات اروپایی، شب گذشته – شنبه ۱۲ فوریه – جو بایدن و ولادیمیر پوتین گفتگوی تلفنی داشتند. این سومین گفتگوی دو رئیس جمهوری طی دو ماه اخیر محسوب می‌شود.
در حالی که مقامات آمریکایی خطر قریب‌الوقوع بودن جنگ را گوشزد می‌کنند، بایدن به پوتین گفت که آمریکا همچنان برای مذاکره و در عین حال "برای همه نوع سناریوی دیگر" آماده است. طی این مکالمۀ تلفنی یک‌ساعته، بایدن بار دیگر هشدار داد که حمله به اوکراین تحریم‌های بسیار سنگینی را علیه روسیه در پی خواهد داشت که باعث "رنج فراوان ملت روس" خواهد شد.
در مقابل، پوتین هم خواسته‌های قبلی خود را تکرار کرد و گفت که مسکو از پاسخ‌های واشنگتن در مورد تأمین امنیت روسیه خرسند نیست. او برای چندمین بار تأکید کرد که روسیه به تضمینی نیاز دارد که بر اساس آن اوکراین هیچگاه به پیمان ناتو نپیوندد.
مقامات روسی واشنگتن را متهم می‌کنند که به عمد، احتمال جنگ را افزایش می‌دهد. به گفتۀ آنان آمریکا با رفتاری "هیستریک" قصد دامن زدن به جنگ را دارد. سرگئی لاوروف وزیر خارجۀ روسیه نیز از "کارزار تبلیغاتی" آمریکا در این مسیر انتقاد کرده است.
اروپایی‌ها در میان معرکه
فرانسوی‌ها و آلمانی‌ها سخت در تکاپو هستند تا راهی برای رفع سایۀ جنگ بیابند. آنان می‌دانند که در صورت حملۀ قشون روسیه به اوکراین، خواه‌ناخواه پیامدهای جنگ را متحمل خواهند شد. قرار است که اولاف شولتس صدراعظم آلمان دو روز دیگر برای ملاقات با پوتین به مسکو برود. امانوئل ماکرون رئیس‌جمهوری فرانسه نیز هفتۀ گذشته با پوتین دیدارکرد.
در کی‌یف، ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین چند بار گله کرده که واشنگتن با تکرار هشدارهای عجولانۀ خود در مورد خطر جنگ، بیش از حد ایجاد هراس می‌کند. در عین حال دولت زلنسکی بسیار مایل است که کشورش به پیمان ناتو بپیوندد. از نظر بسیاری از اوکراینی‌ها پیوستن به ناتو، سپری مطمئن و دائمی در برابر تهدیدهای روسیه خواهد بود. اوکراینی‌ها همچنین ورود به اتحادیۀ اروپا را یک آرزوی بزرگ اما دست‌نیافتنی می‌بینند.
به نوشتۀ روزنامۀ فرانسوی لوموند، شاید دلیل نگرانی پوتین بیش از پیوستن اوکراین به ناتو، "خطر شکل‌گیری یک دموکراسی واقعی" در این کشور و نزدیکی روزافزون اوکراین به فضای اروپای غربی باشد.
تاکنون چندین کشور، از جمله آلمان، ایتالیا، هلند و استرالیا از اتباع خود خواسته‌اند که اوکراین را ترک کنند. آمریکا حتی بخشی از مأموران دیپلماتیک خود را از این کشور خارج کرده است.
اما سفارت جمهوری اسلامی ایران در کی‌یف از ایرانیان مقیم اوکراین فقط خواسته که "برای شرایط اضطراری احتمالی" آماده باشند و ارتباط خود را با سفارت حفظ کنند.
در حالی که منابع غربی از تجمع بیش از ۱۲٠هزار سرباز روس در مرزهای اوکراین خبر می‌دهند، افکار عمومی و رسانه‌های بین‌المللی پرسش‌های بی‌پاسخ خود را همچنان تکرار می‌کنند: آیا روسیه واقعاً حمله خواهد کرد؟ آیا مسکو و واشنگتن متقابلاً به یکدیگر بلوف می‌زنند؟ آیا جنگ روانی به جنگ حقیقی منجر خواهد شد؟
رادیو بین المللی فرانسه
