جهانگير هدايت
از بطن مرگ
صادق هدایت |
۶۱ سال قبل، روز ۱۹ فروردين ۱۳۳۰ صادق هدايت نويسنده معروف ايران در آشپزخانه آپارتماني در خانه شماره ۳۷ خيابان شامپيونه پاريس با پناه بردن به گاز به زندگي خود پايان بخشيد. فردايش پيكر بيجان او را يافتند و خبر خودكشي او در ايران و فرانسه همه را بهت زده كرد. صادق هدايت با عزمي راسخ و برنامهريزي دقيق دل همه را شكست و رفت. اين گريز او از زندگي كه ما اينگونه سمج به آن چسبيدهايم براي همه شوكآور بود. به نظر من اين آخرين فرياد هدايت بود، از همان ابتداي كار نويسندگي فرياد كشيد، فريادي بر سر پاچه ورماليدهها، لكاتهها، خنزر پنزريها، رجالهها و زورگويان جهان. از عجايب آنكه تا زنده بود كسي به فريادهايش توجهي نداشت ولي آخرين فرياد او كه بهاي يك زندگي را در ازايش پرداخت، ماندگار شد. متجاوز از نيم قرن از مرگ هدايت ميگذرد ولي نه تنها عقايد و افكار و آثارش فراموش نشد بلكه بيشتر و بيشتر مطرح شد. از بطن مرگ هدايت اسطورهاي تولد يافت كه هنوز زندهتر از زنده است.
آثار هدايت به ۲۵ زبان در دنيا ترجمه شدهاند. هزاران دانشجوي ايراني و خارجي در بخش زبان فارسي معتبرترين دانشگاههاي جهان موضوع پاياننامه خود را درباره زندگي، آثار، افكار و عقايد صادق هدايت اختصاص دادند و البته بيش از هر اثري بوف كور بيشتر از جانب دانشجويان انتخاب شده و از زوايا و جهات گوناگون درباره بوف كور پژوهش كردند و نوشتند.
از زماني كه ما پا به دنياي مجازي گذاشتيم هزاران وبلاگ و سايت درباره او ساخته شد. در فيسبوك صدها صفحه به نام هدايت يا مربوط به او راه افتاد و رواج و تبادل اطلاعات در دنياي مجازي خود عامل ديگري براي شهرت بيشتر صادق هدايت بود. باوجود مشكلات در داخل تمام آثار صادق هدايت در اروپا به صورت مجموعههاي كم نظيري چاپ شدند. گرچه ميزش در يك دانشكده دارد ميشكند، لوازم و وسايل باقي مانده از او در زنداني به نام موزه دارد ميپوسد. خانهاش حياط خلوت و زبالهداني يك بيمارستان شده ولي از بطن مرگ او چنان اسطورهاي تولد يافت كه براي هميشه ماندني است.