تهدید دموکراسی در آمریکا
تصميمات خلق‌الساعه دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات متحده گريبان سياست امريكا را گرفته است. در حالي كه تحقيقات در خصوص پرونده دخالت روسيه در انتخابات امريكا ادامه دارد و در نوك پيكان اين تحقيقات اف‌بي‌آي حضور دارد، به ناگاه دونالد ترامپ در اقدامي خارج از عرف جيمز كامي، رييس اف‌بي‌آي را در فرماني از كار بركنار كرد.
اتفاقي كه آن را مي‌توان اقدامي مشابه از سوي ديكتاتورهايي دانست كه حتي تحمل كوچك‌ترين مخالف خود را ندارند. كامي در حالي از سمت خود اخراج شد كه هيچ هشدار يا عامل تحريك‌كننده‌اي از سوي او براي اخراج وي وجود نداشت و بسياري او را مديري مستقل مي‌ناميدند. كامي در طول ماه‌هاي گذشته تحقيقات گسترده‌اي را در خصوص تباني ميان كمپين انتخاباتي دونالد ترامپ و دولت روسيه به راه انداخته است. اگرچه در اين مدت فشارهاي فراواني روي كامي براي بسته شدن اين پرونده آورده شد اما او با هرگونه اقدامي براي بسته شدن پرونده مخالفت كرد و كار را پيش گرفت اما حالا بايد دونالد ترامپ هر فردي را كه جايگزين كامي مي‌كند به سمتي پيش رود تا بتواند پرونده تحقيقات را مختومه كند.اما مجموعه شرايط نشان مي‌دهد كه هيچ دليل و توجيه منطقي براي بركناري جيمز كامي وجود ندارد. او اگر هم خطايي انجام داده به نفع دونالد ترامپ بوده و نه عليه او؛ اما حالا پيگيري پرونده دخالت روسيه در انتخابات و عدم جلوگيري از پيشروي اين پرونده، ترامپ را مجبور كرد تا دست به يك انتحار سياسي بزند و رييس اف‌بي‌آي را تغيير دهد. بسياري از كارشناسان و تحليلگران معتقدند كه اين اقدام ترامپ مي‌تواند براي سياست و نظام حكومتي امريكا بسيار خطرناك باشد و شرايط را به سمت يك بحران در قانون اساسي امريكا در خصوص اختيارات رياست‌جمهوري بكشاند. حتي بسياري اين اقدام دونالد ترامپ را دلسرد‌كننده براي دموكراسي امريكا و حتي دموكراسي در جهان مي‌دانند. زيرا بنا نبود، كشوري كه خود مدعي ليبرال‌دموكراسي است و به آن مي‌بالد، رييس اف‌بي‌آي خود را كه به دنبال روشنگري در يك پرونده پر از ابهام بوده به ناگاه عزل كند. زيرا اف‌بي‌آي همواره به معناي يك سازمان مستقل در امريكا شناخته مي‌شود كه فراتر از سياست‌هاي حزبي و كينه‌هاي شخصي است و به همين دليل مديران آن براي دوره‌هاي ١٠ ساله منصوب مي‌شود. رييس‌جمهور نيز بايد به اين استقلال احترام بگذارد و نمي‌تواند با علاقه شخصي خود رييس آن را عزل و سپس منصوب كند.
طبق نوشته جان كسيدي در نيويوركر اين اقدام دونالد ترامپ را مي‌توان با دوره رياست‌جمهوري ريچارد نيكسون مقايسه كرد. زماني كه در بيستم اكتبر ١٩٧٣ نيكسون دادستان ويژه بررسي واترگيت آرچيبالد كاكس را بركنار كرد. نيكسون زماني اين كار را كرد كه دادستان كل و معاون او حاضر نشدند سفارش ديكتاتور‌گونه نيكسون را براي بركناري كاكس انجام دهند و در نهايت مجبور شد خود دست به كار شود كه اين موضوع عملا نيكسون را بيش از هر زمان ديگري زير سوال برد. اما حالا شرايط در امريكا كمي متفاوت شده است. در زماني كه در دوره نيكسون دادستان كل منصوب او از دادستان ويژه واترگيت حمايت كردند، اما حالا جف‌سشن به عنوان دادستان كل امريكا خود يكي از چهره‌هاي اصلي پشت پرده سقوط جيمز كامي محسوب مي‌شود. در ماه مارس جف سشن به عنوان يك متحد سياسي ترامپ پس از افشا شدن جلسات با سرگئي كيسيلياك، سفير روسيه در واشنگتن، خود را از پرونده دخالت روسيه در انتخابات امريكا كنار كشيد، اما اين موضوع مانع آن نشد كه فشارهاي او براي اخراج كامي ادامه پيدا نكند. در بيانيه‌اي كه كاخ سفيد منتشر كرده، اعلام مي‌كند كه رييس‌جمهور ترامپ بر مبناي توصيه‌هاي روشن معاون دادستان كل و دادستان كل اين اقدام را انجام داده است.
اما هرچه باشد مسووليت نهايي با دونالد ترامپ است. در نامه‌اي كه كاخ سفيد براي بركناري جيمز كامي منتشر كرده آمده است كه من از زحمات شما در اين مدت قدرداني مي‌كنم، با اين وجود در سه نوبت جلسه‌اي كه وجود داشت در اين زمينه تحقيقات مداخله‌اي نداشتم، اما با اين وجود با قضاوت وزارت دادگستري كه شما قادر به اداره موثر اف‌بي‌آي نيستيد موافقم، ضروري است كه ما رهبري جديد را براي اف‌بي‌آي در راستاي بازيابي اعتماد عمومي و افزايش اعتماد به نفس ماموران حياتي اجراي قانون را انتخاب كنيم. با اين وجود دونالد ترامپ در دفاع از اخراج كومي خطاب به دموكرات‌ها گفت كه آنها در خصوص اخراج كومي اشتباه مي‌كنند. در حقيقت او بايد اخراج مي‌شد، اما آنها اكنون ناراحت هستند. من قول مي‌دهم تا شخصي بهتر را جايگزين كامي در اف‌بي‌آي كنم.
اما بسياري معتقدند كه آنچه دونالد ترامپ در توجيه رفتار و اقدامات خود انجام مي‌دهد ارزش جدي و واقعي ندارد و بايد در خصوص تصميم و ادعاي او با شك و ترديد سخن گفت، به خصوص در مورد آنچه درباره علل بركناري كامي اشاره كرد. در اين شكي نيست كه دونالد ترامپ به‌شدت نسبت به اقدامات اف‌بي‌آي و شخص كامي ناراضي بود. كامي در ماه مارس گذشته در ساختمان كپيتول هيل اعتراف كرد كه اف‌بي‌آي در حال انجام تحقيقاتي جنايي در خصوص پيوندهاي ميان كمپين ترامپ و دولت روسيه است تا هرگونه هماهنگي ميان مبارزات انتخاباتي و تلاش روسيه براي دخالت در انتخابات را مورد ارزيابي قرار دهد. اگرچه كامي حاضر به ارايه جزييات بيشتر در مورد تحقيقات نشد اما او تاكيد كرد كه از ماه‌ها قبل درگير اين تحقيقات بوده و اين امررا با قدرت دنبال مي‌كند.
همچنين كامي ادعاهاي دونالد ترامپ را مبني بر دستور باراك اوباما به سازمان‌هاي جاسوسي در خصوص استراق سمع در برج ترامپ در طول مبارزات انتخابات رياست‌جمهوري را رد كرد و گفت من هيچ اطلاعاتي در خصوص پشتيبان اين توييت ندارم اما مي‌دانيم كه اين اطلاعات در داخل اف‌بي‌آي نيست. اينها را مي‌توان زمينه‌هاي اخراج كامي دانست. همچنين كاخ سفيد براي توجيه بيشتر اسنادي را در خصوص تفاهمنامه سه صفحه‌اي رييس‌جمهور دادستان و معاون دادستان در خصوص بركناري كامي منتشر كردند. آن‌گونه كه آنها عنوان مي‌كنند، عامل اصلي اخراج كامي در خصوص عملكرد او نسبت به پرونده استفاده هيلاري از سرورهاي شخصي در دوره وزارت امور خارجه بوده است. كامي در پنجم جولاي ٢٠١٦ رسما در يك كنفرانس خبري اعلام كرد كه پرونده اداره تحقيقات بدون هيچگونه توصيه‌اي بسته شده است. هرچند كه همزمان آنها در گزارش خود از نحوه عملكرد كلينتون و دستياران او در خصوص اداره اطلاعات طبقه‌بندي انتقاد كردند كه اين را معاون‌دادستان دست آويز قرار داده بود. او همچنين اشاره مي‌كند به عملكرد كامي در ٢٨اكتبر ٢٠١٦ تنها ١١ روز از انتخابات كه اف‌بي‌آي دوباره پرونده مربوط به ايميل‌هاي كلينتون را به دليل كشف هزار ايميل روي لپ‌تاپ آنتوني وينر، نماينده سابق كنگره بازگشايي كرد. معاون دادستان گفت كه اف‌بي‌آي با اين كار خود از سنت‌هاي آژانس مبني بر اجتناب از نظر عمومي در طول فصل انتخابات تخطي كرده است.
اما سوال اصلي اينجاست كه آيا دونالد ترامپ كامي را به خاطر عملكردش در تحقيقات كلينتون كنار گذاشته است؟زيرا شايد اگر نامه كامي در روز ٢٨ اكتبر در خصوص بازگشايي پرونده كلينتون به اشتباه منتشر نمي‌شد شايد امروز فرد ديگري در كاخ‌سفيد در مسند رياست‌جمهوري قرار داشت. زيرا كنفرانس خبري كامي و اقدام او نسبت به بازگشايي پرونده هيلاري كلينتون در آن دوره توانست ادعاهاي ترامپ در خصوص اينكه كلينتون بايد زنداني شود را تقويت كند. هرچند كه تنها چند روز بعد كامي به اشتباه خود پي برد و مجدد پرونده را مختومه كرد ولي ضربه به كمپين هيلاري به حدي بود كه شخص هيلاري كلينتون، كامي را عامل شكست خود در انتخابات دانست. از همين رو ادعاي كاخ سفيد مبني بر كنار گذاشتن كامي به دليل پرونده هيلاري كلينتون مضحك به نظر مي‌رسد و اكنون همه مي‌دانند كه كامي به دليل تحقيقات در خصوص پرونده روسيه از كار بركنار شده است. اين ساده‌ترين نظريه‌اي است كه به حقيقت نزديك‌تر است و اين موضوعي است كه دموكراسي را در امريكا به‌شدت تهديد مي‌كند. بسياري معتقدند دونالد ترامپ از زمان حضور در كاخ سفيد در مورد تعهد خود نسبت به هنجارهاي دموكراتيك، قانون اساسي و حاكميت قانون نگراني‌هاي جدي به وجود آمده است. از حكم ضد اسلامي ممنوعيت سفرمسلمانان به امريكا گرفته تا تحسين رهبراني همچون پوتين، اردوغان و سيسي، همگي باعث اين حجم از نگراني هستند.
جان كسيدي در نيويوركر معتقد است كه كنگره بايد ترامپ را مهار كند و اصول دموكراسي امريكايي را مستقر كند و يك دادستان ويژه مستقل را براي بررسي پرونده روسيه تعيين كند. اگر قوه مقننه به دليل اينكه اكثر آنها جمهوريخواه هستند نمي‌خواهد كاري انجام دهد، بايد مسووليت عملكرد و سوء رفتار رييس‌جمهور را برعهده بگيرند و مردم امريكا با ثبت نام در تظاهرات و با زورو اجبار و اعمال فشار بر مقامات منتخب خود دست به اقدامات جدي بزنند. چرا كه دونالد ترامپ يك تهديد است و بايد متوقف شود.
میثم سلیمانی / اعتماد
