علی مطهری، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی احتمال داد که شورای نگهبان در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ هم همان رویه انتخابات مجلس یازدهم را که مبتنی بر رد صلاحیتهای فلهای بود در پیش بگیرد. بر اساس سخنان مطهری میتوان چنین درک کرد که برای «نظام» در شرایط کنونی رئیس جمهوری دستنشانده در کنار مجلس دستنشانده از اولویت بیشتری برخوردار است تا نرخ بالای مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰.
وزارت کشور در اسفند سال گذشته نرخ مشارکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی را ۴۲,۵۷ درصد اعلام کرد: پایینترین نرخ مشارکت در انتخابات مجلس در تاریخ جمهوری اسلامی ایران. علی مطهری، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی جمعه ۷ شهریور در مصاحبه با خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) گفت:
«میخواستند چنین مجلسی شکل بگیرد که خودشان هم چندان مایل به مشارکت بالا نبودند و هدفهایی در این مجلس داشتند. ممکن است برنامه، تثبیت همین سیاست باشد. میگویند مشارکت پایین و انتقاد عدهای به مرور فراموش میشود.»
یکی از خودشان
حسامالدین آشنا، مشاور رسانهای روحانی پیش از این احتمال داده بود که نرخ مشارکت در انتخابات ۱۴۰۰ حدود ۲۰ درصد باشد. صادق زیباکلام فعال سیاسی اصلاحطلب هم پیشبینی کرده است که در ۱۴۰۰ یک شخصیت تندرو رئیس جمهوری میشود. اکبر ترکان، از مشاوران روحانی نیز در مصاحبه با رسانههای داخلی گفته بود انتخابات ۱۴۰۰ بیش و کم به انتخابات مجلس در اسفند ۹۸ شباهت خواهد داشت: کاندیداهایی که از نظر فکری به اصولگریان نزدیکاند تأیید صلاحیت میشوند و لذا رقابت فقط بین اصولگرایان است. علی مطهری در ادامه مصاحبه با ایرنا گفت:
«شاید در این شرایط سختی که ما داریم صلاح باشد که یکی از خودشان بیاید. وقتی اینگونه باشد بالاخره باید زندگی مردم را تأمین کنند، خودشان برمیگردند به برجام و حتی رابطه با آمریکا را درست میکنند و اینها ممکن است به نفع کشور باشد. ولی اگر غیر از خودشان باشد مثل دوره ریاست جمهوری آقای روحانی، کارشکنی ادامه مییابد و مردم ضرر میکنند. مگر اینکه شخص قدرتمندی بر سر کار بیاید که اجازه دخالت به کسی ندهد.»
امید اصلاحطلبان به دقیقه ۹۰
وزارت کشور دو تاریخ را برای انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری پیشنهاد کرده بود که شورای نگهبان سرانجام با برگزاری انتخابات در تاریخ ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ موافقت کرد. عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان ۲۰ مرداد توصیه کرده بود که افرادی که در دورههای قبلی رد صلاحیت شدهاند مجدداً ثبت نام نکنند. حسامالدین آشنا، مشاور روحانی از حسین دهقان، سعید جلیلی، علی لاریجانی و محمدباقر قالیباف به عنوان نامزدهای احتمالی یاد کرده بود. روحالله حسینیان، از چهرههای نزدیک به پایداری که چند روز قبل در اثر ابتلا به کرونا درگذشت، گفته بود ابراهیم رئیسی به عنوان یکی از ارکان نظام «علیالقاعده نباید نامزد شود». حسینیان توصیه کرده بود قالیباف پا پیش بگذارد. علی مطهری در ادامه مصاحبه با ایرنا گفت اگر «نظام» اجازه دهد یک شخص قوی برای احراز ریاست جمهوری وجود دارد:
«یک شخص قوی که واقعاً به وظایف خود عمل کند و اجازه دخالت نهادهای دیگر را در سیاست، اقتصاد و انتخابات ندهد و کشور را در مسیر قانون اساسی قرار دهد وجود دارد. اگر فردی رئیس جمهور شود که نماینده اقشار زیادی از مردم باشد و به حقوق آنان اهمیت بدهد و انسان محکمی باشد مشارکت بالا میرود و میتواند آثار خوبی برای کشور به همراه داشته باشد.»
صادق زیبا کلام، فعال سیاسی اصلاحطلب در مصاحبه با نامه نیوز فاش کرده بود که اصلاحطلبان به دقیقه ۹۰ انتخابات چشم دوختهاند- به یک موج اجتماعی که در آخرین هفته منتهی به انتخابات ۱۴۰۰ شکل بگیرد. زیباکلام اما در ادامه این مصاحبه آب پاکی را روی دست اصلاحطلبان ریخته بود:
«کار از این حرفها گذشته است و آقای روحانی با عملکردش بلایی سر صندوق انتخابات آورد که بسیاری از مردم از رأیدادن سرخورده شدهاند؛ به بیان دیگر آن ۲۴ میلیونی که به روحانی رأی داده بودند اکنون به این نتیجه رسیدهاند که تغییری از صندوق انتخابات ایجاد نمیشود.»
مطهری در پاسخ به انتقادات از دولت روحانی گفت:
«برجام تصمیم نظام بود. اگر همه ارکان نظام حمایت میکردند الان وضعیت کشور بهتر از این بود.»
رادیو زمانه