سرگرداني در مرزهاي آمريکا
مهاجرانی که از سیاست های رئیس جمهوری جدید امریکا ناامید شده اند،
در مرزهای این کشور با کانادا سرگردان مانده اند.
در مرزهای این کشور با کانادا سرگردان مانده اند.
دادگاه عالي ايالات متحده روز دوشنبه به اجراي محدود فرمان مهاجرتي «دونالد ترامپ» رأي داد؛ فرماني که موافقان، آن را ضامن امنيت کشور و مخالفان، آن را تبعيض‌آميز مي‌دانند. رأي دادگاه عالي همچنين يک پيروزي براي ترامپ در شرايطي به حساب مي‌آيد که او به خاطر پرونده مداخله روس‌ها در انتخابات رياست‌جمهوري و اخراج «جيمز کومي»، رئيس «اف‌بي‌آي» و زيرسؤال‌رفتن نقش رهبري آمريکا در جهان، فشار زيادي را در داخل کشور تحمل مي‌کند. البته از همان آغاز رقابت انتخاباتي براي رسيدن به کاخ سفيد، سياست‌هاي ضدمهاجرتي و ملي‌گرايانه ترامپ بر هيچ‌کس پوشيده نبوده و نيست. او که براي مهار ورود مهاجران غيرقانوني مکزيکي، از ساخت يک ديوار در مرز دو کشور سخن مي‌گفت، وقتي در کمال تعجب، بر صندلي رياست‌جمهوري آمريکا تکيه زد، شمشير را از رو براي مسلمانان بست. يک هفته از اقامت ترامپ در کاخ سفيد نگذشته بود که او فرماني را صادر کرد مبني بر منع سه‌ماهه سفر اتباع هفت کشور مسلمان ازجمله ايران و عراق به آمريکا و همچنين منع
ورود همه مهاجران به اين کشور براي مدت چهار ماه.
هرچند در ادامه نام عراق از آن هفت کشور خارج شد، اما اين فرمان در چند دادگاه فدرال شکسته شد تا تير او به سنگ دستگاه قضائي آمريکا بخورد. دولت او در ادامه با انجام اصلاحاتي، فرمان اجرائي ديگري را صادر کرد که آن هم به دليل مغايرت با آزادي مذهبي مصرح در قانون اساسي آمريکا با مخالفت چند قاضي فدرال مواجه شد. منتقدان اين فرمان اجرائي را تبعيض عليه مسلمان دانسته و از آن با عنوان قانون «منع مسلمان» ياد مي‌کردند. دولت ترامپ نيز در واکنش به اين مسئله، خواستار رسيدگي به اين فرمان در دادگاه عالي کشور شد. حالا به نظر دادگاه عالي با اين رأي، چراغ‌سبز هرچند کم‌رنگي را به دولت نشان داده است تا آن فرمان اجرائي را به شکلي محدود به اجرا درآورد. البته اين پايان کار اين فرمان ترامپ نيست، بلکه دادگاه عالي، رسيدگي کامل به پرونده را به سه ماه ديگر يعني پاييز سال جاري موکول کرده است و اين يعني دولت حداقل سه ماه براي اجراي اين فرمان فرصت دارد.
امنيت ملي يا اسلام‌هراسي
ترامپ در اولين واکنش، رأي دادگاه عالي را يک پيروزي براي امنيت ملي آمريکا توصيف کرد. با اين حال، مشخص نيست چرا در حالي که نام ايران در کنار پنج کشور ليبي، سومالي، سودان، سوريه و يمن در فهرست شش کشور اين فرمان اجرائي ديده مي‌شود، خبري از عربستان سعودي نيست که از قضا اتباعش به شکل گسترده‌اي در حوادث ١١ سپتامبر نقش داشته‌اند و همچنان هم بخش عظيمي از زرادخانه تروريسم‌سازي را تشکيل مي‌دهند. از ديگرسو، ترامپ در حالي هراس از وقوع حملات تروريستي در آمريکا را براي صدور اين فرمان بهانه کرده است که هيچ‌يک از اتباع اين کشورها در انجام حملات تروريستي در خاک اين کشور دست نداشته‌اند.
ترامپ در اولين واکنش، رأي دادگاه عالي را يک پيروزي براي امنيت ملي آمريکا توصيف کرد. با اين حال، مشخص نيست چرا در حالي که نام ايران در کنار پنج کشور ليبي، سومالي، سودان، سوريه و يمن در فهرست شش کشور اين فرمان اجرائي ديده مي‌شود، خبري از عربستان سعودي نيست که از قضا اتباعش به شکل گسترده‌اي در حوادث ١١ سپتامبر نقش داشته‌اند و همچنان هم بخش عظيمي از زرادخانه تروريسم‌سازي را تشکيل مي‌دهند. از ديگرسو، ترامپ در حالي هراس از وقوع حملات تروريستي در آمريکا را براي صدور اين فرمان بهانه کرده است که هيچ‌يک از اتباع اين کشورها در انجام حملات تروريستي در خاک اين کشور دست نداشته‌اند.
در اين باره «احمد الناسي»، يکي از مقامات وزارت خارجه يمن، با اشاره به اينکه يمن شريک فعالي براي ايالات متحده در مبارزه با تروريسم محسوب مي‌شود، گفته است اين فرمان کمکي به مقابله با تروريسم و افراط‌گرايي نمي‌کند. اين فرمان اجرائي ترامپ به‌نظر بيشتر از آنکه با هدف حفظ امنيت ملي آمريکا صادر شده باشد، مقاصدي سياسي را دنبال کرده و آدرسي غلط به مردم اين کشور مي‌دهد. درواقع، ترامپ مي‌کوشد با گرفتن انگشت اتهام به سوي مهاجران و به‌ويژه مسلمانان و کوبيدن بر طبل اسلام‌هراسي، بر ريشه‌هاي مشکلات اساسي آمريکا سرپوش بگذارد.
در همين باره، «تام پرز»، رهبر حزب دموکرات، فرمان ترامپ را «ناقض قانون اساسي و حمله‌اي غيرآمريکايي عليه آزادي مذهبي» در اين کشور خوانده است. بسياري از نمايندگان و سناتورهاي دموکرات نيز در کنار فعالان حقوق مهاجران از عزم خود براي لغو اين فرمان خبر داده‌اند.
يک فرمان مبهم
اما همان‌طور که گفته شد، اين فرمان قرار است با محدوديت‌هايي به اجرا دربيايد. درواقع طبق رأي دادگاه عالي، اين قانون شامل افرادي مي‌شود که فاقد «رابطه‌اي اصيل» با فرد يا شرکتي در آمريکا باشند. هرچند تعريف دقيقي درباره عبارت «رابطه اصيل» نه از سوي دادگاه عالي و نه دولت ترامپ ارائه نشده، اما به‌نظر منظور افرادي است که در آمريکا مشغول به کار يا تحصيل هستند يا اينکه يکي از بستگان نزديک‌شان ساکن آمريکاست.
علاوه بر اين، افرادي که خواهان ورود به خاک آمريکا و دريافت ويزاي آمريکا از اين شش کشور هستند، بايد بتوانند اين مسئله را به شکلي مستند اثبات کنند. طبق پيش‌بيني کارشناسان امور مهاجرت، در شرايطي که اين قانون قرار است در ٤٨ ساعت آتي به اجرا درآيد، فقدان يک رويه و دستورالعمل مشخص درباره نحوه احراز و تأييد آن «رابطه اصيل» مي‌تواند به ايجاد هرج‌ومرجي بي‌سابقه در مرزها و فرودگاه‌هاي ايالات متحده منجر شود. پيش‌تر نيز اجراي اوليه اين قانون به علت ممانعت از ورود مهاجران و دارندگان گرين‌کارت به آمريکا، باعث بي‌نظمي‌هاي گسترده در فرودگاه‌هاي سراسر جهان شد.
اما همان‌طور که گفته شد، اين فرمان قرار است با محدوديت‌هايي به اجرا دربيايد. درواقع طبق رأي دادگاه عالي، اين قانون شامل افرادي مي‌شود که فاقد «رابطه‌اي اصيل» با فرد يا شرکتي در آمريکا باشند. هرچند تعريف دقيقي درباره عبارت «رابطه اصيل» نه از سوي دادگاه عالي و نه دولت ترامپ ارائه نشده، اما به‌نظر منظور افرادي است که در آمريکا مشغول به کار يا تحصيل هستند يا اينکه يکي از بستگان نزديک‌شان ساکن آمريکاست.
علاوه بر اين، افرادي که خواهان ورود به خاک آمريکا و دريافت ويزاي آمريکا از اين شش کشور هستند، بايد بتوانند اين مسئله را به شکلي مستند اثبات کنند. طبق پيش‌بيني کارشناسان امور مهاجرت، در شرايطي که اين قانون قرار است در ٤٨ ساعت آتي به اجرا درآيد، فقدان يک رويه و دستورالعمل مشخص درباره نحوه احراز و تأييد آن «رابطه اصيل» مي‌تواند به ايجاد هرج‌ومرجي بي‌سابقه در مرزها و فرودگاه‌هاي ايالات متحده منجر شود. پيش‌تر نيز اجراي اوليه اين قانون به علت ممانعت از ورود مهاجران و دارندگان گرين‌کارت به آمريکا، باعث بي‌نظمي‌هاي گسترده در فرودگاه‌هاي سراسر جهان شد.
«رابطه اصيل» و راه فرار ترامپ
خود همين تفسيرپذيربودن عبارت «رابطه اصيل» مي‌تواند زمينه‌ساز مناقشات و ابهامات بيشتري درباره اين فرمان باشد.
براي مثال، بنا بر اعلام آسوشيتدپرس، افراد شش کشور يادشده چنانچه با قصد سخنراني در آمريکا، به اين کشور سفر کنند نيز از ورود به خاک اين کشور منع مي‌شوند. اين در حالي است که روزنامه «نيويورک‌تايمز» مانعي براي ورود اين افراد به خاک آمريکا نمي‌بيند. در گزارش آسوشيتدپرس، اين افراد با اين استدلال از ورود به آمريکا منع مي‌شوند که فاقد پيوندي مهم و از پيش موجود با فرد يا سازماني در ايالات متحده هستند.
خود همين تفسيرپذيربودن عبارت «رابطه اصيل» مي‌تواند زمينه‌ساز مناقشات و ابهامات بيشتري درباره اين فرمان باشد.
براي مثال، بنا بر اعلام آسوشيتدپرس، افراد شش کشور يادشده چنانچه با قصد سخنراني در آمريکا، به اين کشور سفر کنند نيز از ورود به خاک اين کشور منع مي‌شوند. اين در حالي است که روزنامه «نيويورک‌تايمز» مانعي براي ورود اين افراد به خاک آمريکا نمي‌بيند. در گزارش آسوشيتدپرس، اين افراد با اين استدلال از ورود به آمريکا منع مي‌شوند که فاقد پيوندي مهم و از پيش موجود با فرد يا سازماني در ايالات متحده هستند.
درهمين‌باره «جمال عبدي»، مدير شوراي ملي ايران-آمريکا، نيز با اشاره به مشخص‌نبودن معيار قضاوت رابطه خانوادگي در نزد دولت، به آسوشيتدپرس گفته است سخت‌گيري در اين زمينه مي‌تواند مانع ورود ايراني‌هاي زيادي به آمريکا شود. به هر حال، شرط وجود يک رابطه اصيل شرايط را بيش از همه براي مهاجراني سخت مي‌کند كه در اکثر مواقع نه بستگان نزديکي در آمريکا دارند و نه ارتباطي با شرکت‌ها، مؤسسات يا دانشگاه‌هاي آمريکايي.
از اين گذشته، عده‌اي نيز از اين مسئله ابراز نگراني کرده‌اند که دولت از اين شرط به عنوان پوششي براي اجراي کامل منع ورود مسلمانان به کشور استفاده کند.
از اين گذشته، عده‌اي نيز از اين مسئله ابراز نگراني کرده‌اند که دولت از اين شرط به عنوان پوششي براي اجراي کامل منع ورود مسلمانان به کشور استفاده کند.
البته طبق اعلام دادگاه عالي اين قانون فقط درباره متقاضيان جديد ويزا به اجرا درمي‌آيد و شامل دارندگان ويزاي آمريکا و گرين کارت اين کشور نمي‌شود، اما مي‌تواند زمينه را براي اتخاذ رويه‌هاي سخت‌گيرانه‌تر درخصوص دارندگان ويزا و گرين‌کارت آمريکا در آينده فراهم كند.
شرق، هادي آذري
