جانشینانی برای خلیفه
تاکنون چندین‌بار خبر کشته‌شدن «ابوبکر البغدادی» در صدر خبرها قرار گرفته و هر بار ازسوي داعش تکذیب شده است، اما این‌بار شرایط متفاوت است. این بار روس‌ها بودند که پس از بمباران رقه از کشته‌شدن ابوبکر البغدادی خبر دادند و چند روز پس از آن نیز «ویکتور اوزروف»، رئیس کمیته دفاعی مجلس اولیای پارلمان روسیه، احتمال درستی این مسئله را نزدیک به صد درصد دانست. البته او در تأیید این ادعا به عدم ارائه مدرکی دال بر زنده‌بودن البغدادی از سوی داعش اشاره می‌کند. این در حالی است که آخرین تصاویر پخش‌شده از ابوبکر البغدادی به سال ٢٠١٤ و سخنرانی او در مسجد «النوری» برمی‌گردد و بعد از آن هیچ تصویری از البغدادی در دست نیست. در مقابل واشنگتن رویکرد محافظه‌کارانه‌تری نسبت به قضیه کشته‌شدن سرکرده داعش اتخاذ کرد و گفت نمی‌تواند این خبر را تأیید کند.
روز گذشته نیز، ریان دیلون، سخنگوی ائتلاف بین‌المللی ضدداعش تحت رهبری آمریکا، با تأکید بر اینکه هنوز هیچ دلیل و سند قطعی درباره کشته‌شدن ابوبکر بغدادی وجود ندارد، اعلام کرد حتی اگر ابوبکر بغدادی، زنده باشد، نمی‌تواند تأثیری بر روند جنگ داشته باشد. به گزارش رویترز، بنا بر گفته دو مقام اطلاعاتی آمریکایی، داعش مقامات بلندپایه خود را به شهر «المیادین» در جلگه فرات سوریه منتقل کرده است که در جنوب شرق «رقه» پایتخت تحت محاصره این گروه داعشی، قرار دارد. واکنش داعش
اما تحرکات در میان داعشی‌ها به‌نظر می‌تواند بر این مسئله مهر تأیید بزند. یک منبع محلی در استان نینوا از پخش بخشنامه‌ای در بیشتر مساجد «تل‌عفر» در بین اعضای داعش خبر داده است که در آن از نیروهای داعش خواسته شده تا منتظر صدور بیانیه مهمی درباره ابوبکر بغدادی باشند. طبق اعلام این منبع آگاه، هرچند محتوای این بیانیه هنوز مشخص نیست، اما از تنش و آشوب ایجادشده در میان داعشی‌ها، به نظر می‌رسد صحبت درباره کشته‌شدن ابوبکر بغدادی صحت داشته باشد. اگر البغدادی کشته شده باشد آنگاه داعش ناگزیر از انتخاب یک رهبر جدید است که در این میان نام دو نفر بیشتر از همه خودنمایی می‌کند که هر دو در رژیم «صدام‌حسین»، دیکتاتور عراق، جزء افسران نظامی بوده‌اند؛ از «ایاد العبیدی» و «عیاد الجمیلی» به‌عنوان دو گزينه جانشینی البغدادی یاد می‌شود، هرچند این دو خلاف البغدادی به هیچ عنوان نمی‌توانند خود را خلیفه مسلمین بنامند. این دو نه‌تنها فاقد جایگاه مذهبی‌اند، بلکه دیگر قلمرویی برایشان باقی نمانده تا بتوانند ادعای خلافت کنند. طبق نظر کارشناسان گروه‌های افراطی، خلیفه باید دارای عرض‌التمکین باشد که داعش درحال‌حاضر، فاقد آن است.
عیاد یا ایاد؟
عیاد الجمیلی، معروف به «ابویحیی» که سال‌های پایانی دهه چهارم زندگی خود را می‌گذراند، یکی از مقامات ارشد داعش است که در دوران صدام‌حسین به‌عنوان یک افسر اطلاعاتی در فلوجه خدمت می‌کرد. بعد از حمله نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا، او به شورشیان سنی و در ادامه به ابوبکر البغدادی پیوست.
او درحال‌حاضر به‌عنوان وزیر اطلاعات و امنیت داعش شناخته شده و فعالیت دارد. پیش‌تر تلویزیون دولتی عراق، از کشته‌شدن او در جریان یک حمله هوایی در «القیام» خبر داده بود. هرچند نیروهای ائتلاف در ادامه مدعی شدند نمی‌توان خبر کشته‌شدن او را تأیید کرد. دیگر گزینه رهبری داعش، ایاد العبیدی ٥٠ساله است که در سمت وزیر جنگ داعش فعالیت دارد. العبیدی که بزرگ‌تر از الجمیلی است، مانند او در سال ٢٠٠٣ و بعد از حمله نیروهای ائتلاف به عراق، به گروه‌های شورشی سنی پیوست و سپس دعوت البغدادی برای پیوستن به داعش را لبیک گفت. این دو بعد از حملات هوایی در سال ٢٠١٦ که به کشته‌شدن سه نفر از مقامات بلندپایه داعش انجامید، به‌عنوان مشاوران ارشد البغدادی شناخته می‌شوند. در آن حملات هوایی، علی الانباری، جانشین البغدادی، ابوعمر الشیشانی، وزیر جنگ اهل چچن و مسئول تبلیغات داعش و ابومحمد الادنانی سوری کشته شدند. هرچند الجمیلی بر ارشدبودن العبیدی اذعان دارد، اما این مسئله نمی‌تواند تضمینی برای انتخاب او به‌عنوان رهبر جدید داعش باشد.
داعش در مسیر القاعده و طالبان
در صورت تأیید خبر کشته‌شدن البغدادی، داعش در شرایطی قرار می‌گیرد که القاعده و طالبان نیز به‌عنوان دو گروه افراطی به آن دچار شدند. القاعده بعد از کشته‌شدن «اسامه بن‌لادن» و طالبان بعد از مرگ محمد «ملاعمر» هیچ‌گاه نتوانستند آن قدرت و جایگاه پیشین خود را به دست بیاورند. علاوه بر این، تعیین رهبر جدید نیازمند تأیید شورای هشت‌نفره است. اما دیدار اعضای این شورا به دلایل امنیتی بسیار بعید است بنابراین این هشت نفر از طریق واسطه‌های خود نظر خود را اعلام می‌کنند. در این شورای هشت‌نفره، شش نفر عراقی، یک اردنی و یک سعودی حضور دارند و همگی‌شان جنگجویان شورشی سنی سابق هستند. نهمین عضو این شورا نیز که یک روحانی برجسته بحرینی بود، در یک حمله هوایی در سوریه کشته شد. فارغ از اینکه الجمیلی یا العبیدی یا هر فرد دیگری به رهبری داعش انتخاب شود، خلأ البغدادی به‌نظر برای داعش به این سادگی‌ها پر نخواهد شد حتی اگر این گروه تروریستی بتواند با وجود شکست‌های پی‌درپی در عراق و سوریه به حیات خود ادامه دهد.
شرق
