يک بار ديگر خبر مرگ «ابوبکر البغدادي»، رهبر گروه تروريستي داعش و تحتتعقيبترين فرد جهان، پوشش خبري پروپيماني در رسانههاي جهان داشت؛ اما اين بار روسيه بود که از کشتهشدن بغدادي در حمله جنگندههاي روسي به شهر «رقه»، پايتخت خودخوانده داعش در سوريه، خبر ميداد.
روز گذشته وزارت دفاع روسيه در بيانيهاي اعلام کرد که رهبر داعش احتمالا در يکي از حملات هوايي روسيه در تاريخ ٢٨ مي کشته شده است. در اين بيانيه همچنين آمده است که اين وزارتخانه در حال تحقيق درباره اين موضوع است. خبر کشتهشدن بغدادي پيشتر بارها منتشر شده بود؛ اما روسيه از زمان مداخله نظامياش در سوريه که سپتامبر ٢٠١٥ آغاز شد، کمتر زماني چنين ادعايي را مطرح کرده بود.
اگر کشتهشدن بغدادي صحت داشته باشد، ميتوان آن را سهمگينترين حمله به گروهي دانست که همين حالا در سوريه و عراق با حملات زميني و هوايي همهجانبه قلمروهاي خود را يکبهيک از دست ميدهد. آنطورکه در بيانيه وزارت دفاع روسيه آمده است، حملات هوايي اين کشور نشست شوراي نظامي داعش در رقه را هدف قرار داده و روسيه مدعي است رهبر داعش هم يکي از حاضران در اين نشست بوده است: «بر پايه اطلاعاتي که از کانالهاي مختلف بررسي شده، ابوبکر البغدادي، رهبر داعش هم در اين نشست حضور داشته است». در اين بيانيه که اولين بار خبرگزاري روسي اسپوتنيک آن را منتشر کرد، آمده ۳۰ فرمانده ميانرده و حدود ۳۰۰ نيروي داعش که مسئول امنيت آنها بودهاند، در اين نشست کشته شدهاند.شک و شبههها
بااينحال سرگئي لاوروف، وزير خارجه روسيه، روز گذشته در کنفرانسي مطبوعاتي گفت نميتواند صددرصد خبر کشتهشدن بغدادي را تأييد کند. ائتلاف ضد داعش به رهبري ايالات متحده هم ميگويد نميتواند ادعاي روسيه را تأييد کند. «رامي عبدالرحمن»، رئيس ديدهبان حقوق بشر سوريه مستقر در لندن هم درباره خبر کشتهشدن ابوبکر البغدادي اظهار ترديد کرده است. عبدالرحمن بر اين باور است که بر اساس اطلاعاتي که به او رسيده، بغدادي در اواخر ماه مي در نقطه ديگري از سوريه زندگي ميکرده است. به گفته اين فعال حقوق بشر، بغدادي در اواخر ماه گذشته ميلادي در شهر ديرالزور و در محلي بين اين شهر و مرز عراق زندگي ميکرده است. ماه گذشته و پس از هدف قرارگرفتن شهر ديرالزور از سوي جنگندههاي آمريکايي و کشتهشدن شمار زيادي غيرنظامي در اين منطقه هم گزارشهايي منتشر شد مبني بر منتقلشدن رهبران ردهبالاي داعش از رقه به ديرالزور. عبدالرحمن در تأييد ادعاي خود ميگويد معقول نيست که بغدادي خود را زير آتش ائتلاف به رهبري آمريکا و همچنين جنگندههاي روسيه قرار دهد. بههرحال مدتي است که محل زندگي بغدادي نامشخص است؛ هرچند گفته شده بود که او قبل از عمليات نيروهاي عراقي براي تصرف مجدد موصل در اکتبر ۲۰۱۶، در اين شهر بود.
درباره تحتتعقيبترين فرد جهان
بغدادي اگرچه رهبر مهمترين گروه تروريستي حال حاضر جهان است؛ اما اطلاعات چنداني درباره او در دست نيست. تنها حضور او در انظار عمومي پس از ادعاي ايجاد خلافت اسلامي، انتشار ويدئويي در ژوئن ۲۰۱۴ است که در آن او پس از تسلط داعش بر موصل در حال سخنراني است. آخرين نشانه از او هم به فايلي صوتي برميگردد که در دسامبر سال ٢٠١٥ منتشر شد. از آن زمان داعش مناطق زيادي از تصرفاتش را تحت فشار حملات هوايي نيروهاي روسيه و نيروهاي ائتلاف به رهبري آمريکا از دست داده است. عمليات آزادسازي رقه، پايتخت خودخوانده داعش در سوريه، هم همين هفته از سوي نيروهاي دموکراتيک سوريه و با پشتيباني هوايي نيروهاي ائتلاف به رهبري آمريکا کليد خورد و نيروهاي دموکراتيک سوريه که گروهي متشکل از نيروهاي کُرد و عرب است، توانست بخشهايي از اين شهر را آزاد کند.
داعش بعد از بغدادي
درباره تأثير مرگ بغدادي- در صورت صحت- بر فعاليتهاي گروه داعش تحليلهاي متفاوتي وجود دارد. اين گروه در ماههاي اخير و پس از ازدستدادن بخش زيادي از قلمروهاي خود در سوريه و عراق، به عملياتهاي برونمرزي خود شدت بخشيد و از همين نظر برخي ناظران ميگويند داعش با يارگيري در غرب از طريق تبليغات اينترنتي همچنان ميتواند به حيات خود ادامه دهد. در سال ٢٠١١ با کشتهشدن بنلادن، رهبر القاعده بسياري پايان اين گروه را پيشبيني ميکردند؛ اما اين گروه همچنان در بسياري از کشورها حضور دارد و اگرچه در سايه ظهور داعش جذابيتش را براي بسياري از اسلامگراهاي تندرو از دست داده؛ اما همچنان آزادانه فعاليت ميکند. در واقع داعش فراتر از سنگر ابتدايي خود در کشورهاي جهان عرب رفته و توانسته پاي خود را در کشورهایی مانند افغانستان و فيليپين باز کند. اين حضور در کنار فعاليت ياران اين گروه در کشورهاي غربي نشاندهنده سرسختي و محبوبيت اين گروه است و ازهمينرو به نظر نميرسد پايان بغدادي را بتوان پايان داعش و ايدئولوژي اين گروه تلقي کرد.
روزنامه شرق