هادی آذری: فرانسه شاهد مشارکتی کمرمق در انتخابات مجمع ملی بود؛ بااینحال، حزب «جمهوری به پیش» «امانوئل مکرون»، رئیسجمهوری این کشور، توانست با کسب ٣٠٨ کرسی از مجموع ٥٧٧ کرسی، اکثریت را به دست آورد. هرچند مکرون نمیتواند معانی ضمنی مشارکت پایین فرانسویها را نادیده بگیرد؛ اما برای حزبی که تنها یک سال از تأسیس آن میگذرد، این یک پیروزی و فرصت تاریخی محسوب میشود.
مشارکت پایین فرانسویها نشانهای است از روگردانی فرانسویها از احزاب چپ و راست سنتی که برای دهههای متمادی، سایه سنگینی بر سیاست این کشور داشتهاند. در واقع مکرون از دل تجارب تلخ دولتهای نیکولا سارکوزی و فرانسوا اولاند سر برآورد که هر دو از ایجاد اصلاحات اقتصادی و بهحرکتدرآوردن موتور رشد اقتصادی این کشور بازماندند.
بدون تردید، پیروزی حزب «جمهوری به پیش» در انتخابات پارلمانی، زمینه را برای اجرائیشدن وعدههایی که مکرون در دوران مبارزات انتخاباتیاش داده بود، فراهم میکند. البته این انتخابات هشدارهایی را نیز برای دولت او دربر دارد که در رأس آنها، حضور اندک فرانسویها در انتخابات پارلمانی قرار میگیرد. برای اولینبار در تاریخ این کشور، میزان مشارکت در یک انتخابات پارلمانی در هر دو دور زیر ٥٠ درصد بوده است. روز یکشنبه تنها ٤٣ درصد از واجدان شرایط رأی خود را به صندوق ریختند و از این میزان، ٤٢ درصد به نمایندگان حزب مکرون رأی دادند. با یک حساب سرانگشتی، مشخص میشود این رأی ٤٢درصدی به حزب مکرون، معادل کمتر از ٢٠ درصد کل واجدان شرایط است. این مسئله حاکی از آن است که رأی یک ماه پیش مردم فرانسه به مکرون در انتخابات ریاستجمهوری را بیشتر باید یک «نه» بزرگ به راست افراطی به رهبری مارین لوپن دانست. البته کارشناسان در توضیح علل این مشارکت پایین، دلایل مختلفی میآورند؛ عدهای به خستگی ناشی از انتخابات پرفراز و نشیب ریاستجمهوری اشاره میکنند و عدهای دیگر علت را در نارضایتی عمومی از اوضاع نابسامان اقتصادی و اجتماعی فرانسه جستوجو میکنند.
اپوزیسیون در اغما
علاوه بر دلایلی که در بالا گفته شد، به نظر نمیتوان دلزدگی مردم از احزاب اصلی و مسلط راست و چپ را در تمایلنداشتن آنها برای رأیدادن، نادیده گرفت. تا همین چند هفته پیش، جمهوریخواهان که به کسب اکثریت مجلس امید داشتند، در عمل تنها موفق به کسب ١١٣ کرسی شدند که بدترین عملکرد آنها در طول فعالیت سیاسیشان محسوب میشود؛ اما اوضاع برای حزب سوسیالیست از این هم بدتر رقم خورد؛ حزبی که تا همین یک سال پیش، دولت و اکثریت پارلمان را در اختیار داشت، حالا فقط باید به ٢٩ کرسی بسنده کند. اوضاع برای سوسیالیستها تا حدی بد پیش رفت که چهرههای مهمی مانند نجاه فالو بلقاسم، وزیر اسبق آموزشوپرورش، نیز از راهیابی به مجلس بازماندند. مارین لوپن نیز که همین یک ماه پیش رقیب مکرون در دور دوم انتخابات ریاستجمهوری بود، هرچند توانست به مجلس راه پیدا کند، ولی حزب جبهه ملی او با کسب هشت کرسی، حتی نتوانست حدنصاب ١٥ کرسی برای تشکیل یک گروه پارلمانی را به دست آورد. در آن سوی طیف سیاسی نیز حزب چپ افراطی «فرانسه شکستناپذیر» به رهبری ژان لوک ملانشون، با کسب ١٧ کرسی و به شکلی ناپلئونی توانست حدنصاب تشکیل یک گروه پارلمانی را به دست آورد. ملانشون که پیشتر اصلاحات پیشنهادی مکرون از قبیل اصلاح قانون کار و کاهش هزاران شغل در بخش عمومی را به کودتایی اجتماعی تشبیه کرده بود، حالا به لطف همین حدنصاب، گفته است رهبری مبارزه علیه اصلاحات پیشنهادی مکرون را بر عهده خواهد گرفت. البته ملانشون چندان هم نمیتواند به این تعداد کرسی دلخوش باشد؛ زیرا حتی در میان نمایندگانی که از سوی احزاب چپ و راست به مجلس راه یافتهاند، عدهای عنوان کردهاند از اصلاحات پیشنهادی مکرون و تصمیمات اکثریت مجمع ملی حمایت خواهند کرد.
به نام فرانسه، به کام اروپا
پیروزی حزب مکرون در انتخابات مجمع ملی، به نظر در خارج از این کشور نیز موجب خوشحالی مقامات آلمانی ازجمله آنگلا مرکل، صدراعظم این کشور، شده است. آلمان که بعد از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا و قدرتگیری احزاب راستگرای ضداتحادیه اروپا در این قاره، چشم امید به فرانسه دوخته بود، حالا میتواند برای اداره اتحادیه اروپا، به فرانسه تکیه کند. بااینحال، پیروزی حزب «جمهوری به پیش» شاید برای مکرون و اروپاییها خبر خوبی باشد؛ اما برای جامعه مدنی و اقشار آسیبپذیر این کشور، بهترین اتفاق ممکن نیست. مکرون در شرایطی از تلاش برای کاهش مشاغل در بخش عمومی خبر داده است که این کشور با نرخ بیکاری ١٠درصدی، از لحاظ میزان بیکاری رتبه ششم را در اروپا دارد و میزان بیکاری در میان جوانان فرانسوی به ٢٦ درصد میرسد. از دیگر سو، بسیاری از فرانسویها به نابرابری مالیاتی در این کشور گلهمند بوده و معتقدند کارگران و کارمندان، بیشتر از طبقات مرفه و صاحبان سرمایه مالیات میپردازند. با درنظرگرفتن این نارضایتیها و معضلات، شاید مشارکت پایین مردم فرانسه در انتخابات چندان هم عجیب نباشد، هرچند «نه» مردم فرانسه به راست افراطی، پیروزی مکرون در انتخابات ریاستجمهوری را تضمین کرد؛ اما سرنوشت سیاسی او از این پس با عملکرد او و حزبش رقم خواهد خورد.
شرق