پلیس قزاقستان می‌گوید دهها نفر را در آلماتی کشته است
نیروهای نظامی در سطح شهر آلماتی قزاقستان صبح امروز پنجشنبه
در سومین روز اعتراضات در قزاقستان، پلیس این کشور می‌گوید که در شهر آلماتی دهها تظاهر کننده را که طی شب گذشته قصد داشتند به ساختمان‌های دولتی حمله کنند، کشته است. وزارت بهداشت این کشور هم از مجروح شدن دستکم هزار نفر خبر داده است.
این تظاهرات در اعتراض به افزایش بهای سوخت خودرو آغاز شد اما به مخالفت سراسری با حکومت قزاقستان منجر شده و روسیه و سایر متحدان دولت قزاقستان آمادگی خود را برای اعزام نیرو به آن کشور اعلام کرده‌اند.
تلویزیون دولتی قزاقستان می‌گوید که "۱۲ نفر از اعضای نیروهای امنیتی این کشور در جریان این اعتراضات کشته شدند، از جمله سر دونفر از آنها بریده شده است" اما این آمار از سوی هیچ منبع دیگری گزارش و تایید نشده است.
به دنبال درخواست قاسم جومارت توقایف، رئیس جمهور، نیروهای یک اتحاد نظامی به رهبری روسیه برای مقابله با اعتراضات به این کشور اعزام شده‌اند.
وزارت خارجه تاجیکستان هم با حمایت از دولت قزاقستان، اعلام کرد که برای شرکت در عملیات نظامی در قزاقستان "برای رفع خطرات پیش آمده" آماده است.
در این بیانیه وزارت خارجه تاجیکستان که پنجشنبه ۶ ژانویه منتشر شد، همچنین از "وجود گروههای مسلّح غیرقانونی در قزاقستان که صاحب اسلحه و مهمات جنگی شده‌اند" ابراز نگرانی شده است.
دولت تاجیکستان ابراز امیدواری کرده که از طریق گفتگو در کوتاه ترین زمان به خشونت ها پایان داده شود.
چرا مردم قزاقستان در خیابان‌ها تظاهرات می‌کنند؟
قاسم جومارت توقایف، رئیس جمهور قزاقستان گفته که شورش‌ها در آلماتی از سوی "باندهای تروریستی" سازماندهی شده است.
صبح امروز گزارش شد که نیروهای ارتش برای مقابله با معترضان وارد میدان اصلی آلماتی، بزرگترین شهر این کشور شده‌اند که گروه بزرگی از معترضان در آن تجمع کرده و با وجود اعلام مقررات وضعیت اضطراری، از شب گذشته همچنان در این محل مانده‌اند.
به گفته شاهدان عینی، تعدادی نفربر زرهی سربازان اعزامی به این میدان را همراهی می‌کنند و با نزدیک شدن آنان به میدان، صدای تیراندازی از این محل به گوش می‌رسد.
خبرنگاران رویترز از آلماتی گزارش دادند که یکی از ساختمان‌های محل اقامت ریاست جمهوری و دفتر شهرداری در این شهر به آتش کشیده شده است.
پنجشنبه فرودگاه آلماتی، که به اشغال معترضان در آمده بود، توسط نیروهای امنیتی بازپس گرفته شد و به طور کامل در کنترل ارتش درآمده است.
براساس گزارش‌های رسیده از قزاقستان، دولت به منظور جلوگیری از ارتباط معترضان با یکدیگر و انتشار اخبار تظاهرات، شبکه ارتباط اینترنتی را قطع کرده و تلویزیون دولتی امروز گزارش کرد که بانک مرکزی قزاقستان تمامی عملیات بانکی در این کشور را به حالت تعلیق درآورده است.
به گفته پلیس، گروهی از معترضان که پیشتر چند ساختمان دولتی را به آتش کشیده بودند، سعی داشتند به مقر پلیس نزدیک شده و آن را به تصرف درآورند که با آتش نیروهای دولتی مواجه شدند.
به گفته منابع دولتی تظاهرکنندگان "مسلح" هستند و رئیس جمهوری قزاقستان از کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی متشکل از روسیه، ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان برای "مقابله با تروریست‌های مسلح" درخواست کمک کرد.
نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان، گفته است که این سازمان برای "بازگرداندن ثبات" در قزاقستان به این کشور نیرو اعزام خواهد کرد.
مشخص نیست متحدان دولت قزاقستان چه تعداد نیرو به این کشور خواهند فرستاد و قرار است آنها برای چه مدت در قزاقستان باقی بمانند.
مداخله روسیه
به گزارش خبرگزاری روسی اینترفاکس، لئونید کلاشنیکوف، نماینده روسیه در سازمان پیمان امنیت جمعی گفته است که نیروهای اعزامی "تا زمانی که رئیس جمهور قزاقستان لازم بداند در آنجا باقی خواهند ماند" و افزوده است که ماموریت این نیروها "حفاظت از زیرساخت‌های" قزاقستان است.
قاسم جومرت توقایف، رئیس جمهوری قزاقستان، که پیشتر معترضان را تروریست خوانده بود در دومین سخنرانی تلویزیونی خود گفت که "آلماتی هدف حمله قرار گرفت، ویران شد، منهدم شد، مردم آلماتی قربانی حملات تروریست‌ها و راهزنان شدند، بنابراین وظیفه ماست که هر اقدام ممکنی را برای محافظت از کشورمان به کار گیریم."
تظاهرات جاری در قزاقستان با اعتراض به تصمیم دولت به دو برابر شدن بهای سوخت خودرو آغاز شد اما به سرعت به نقاط مختلف این کشور سرایت کرد و با اعتراض علیه حکومت و رهبری آن ادامه یافته است.
قزاقستان که زمانی یکی از جمهوری‌های آسیایی تشکیل دهنده اتحاد شوروی بود با فروپاشی اتحاد شوروی در سال ۱۹۹۰ استقلال خود را به دست آورد. از زمان کسب استقلال تا سال ۲۰۱۹، نور سلطان نظربایف با اعلام پیروزی در پنج دوره انتخابات ریاست جمهوری، بر این کشور حکومت کرد و حزب او نیز اکثریت کرسی‌های پارلمان را در دست داشته است.
از حکومت آقای نظربایف به عنوان یک رژیم دیکتاتوری توام با کیش شخصیت نام برده شده است.
پس از تصمیم وی به کناره‌گیری از قدرت، قاسم جومرت توقایف، رئیس سنا، به این سمت دست یافت هرچند آقای نظربایف نیز بعضی مناصب مهم دولتی را همچنان حفظ کرد.
با وجود وعده اصلاحات توسط رئیس جمهوری جدید، تغییر در راس دولت باعث تغییر چندانی در شرایط سیاسی و اقتصادی نشده و فقدان آزادی سیاسی و حق انتقاد به فساد و بی‌کفایتی تداوم بخشیده است. ه گفته تحلیلگران، اگرچه تظاهرات کنونی در اعتراض به تصمیم دولت برای افزایش بهای سوخت آغاز شد، اما زمینه آن را نارضایتی طولانی مدت مردم فراهم کرده بود.
دخالت روسیه در قزاقستان در حالی گزارش می‌شود که تجمع نیروهای نظامی روسی در مرز با اوکراین باعث تنش با آمریکا و کشورهای اروپای غربی شده است.
هنوز مقامات ارشد دولت جو بایدن در آمریکا در مورد تحولات قزاقستان و تصمیم روسیه و متحدانش به اعزام نیرو به این کشور موضع صریحی اتخاذ نکرده‌اند اما سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در توییتر خود نوشته است: "ما از گزارش‌های اعتراضات سراسری در قزاقستان مطلع هستیم و دولت ایالات متحده خواستار حل و فصل مسالمت‌آمیز وضعیت اضطراری ... بوده معترضان و دولت را به خویشتنداری فرا می‌خواند."
وی همچنین خشونت و تخریب ساختمان‌ها را محکوم کرده و خواستار برقراری ارتباط اینترنتی شده است.
بی بی سی فارسی
