گفت‌وگو با راننده اولین سرویس بهداشتی اتوبوسی ایران
توالت سیار
صدرا محقق:شاید برای شما هم پیش آمده باشد نیاز به توالت داشته باشید اما هیچ سرویس بهداشتی نزدیکتان نباشد. در این شرایط تصور کنید یک اتوبوس شیک و سفیدرنگ که رویش نوشته شده است سرویس بهداشتی عمومی، از دور به شما نزدیک می‌شود. فشار در آن شرایط چنان است که آرزوی دیدن چنین چیزی بیشتر به معجزه یا رویا می‌ماند. در ارومیه اما این رویا سه سالی است تحقق پیدا کرده، یک سرویس بهداشتی اتوبوسی با سرویس‌های مخصوص زنانه و مردانه که از آن در برنامه‌های خاص استفاده می‌شود. در ویژه مراسم جشن روز جهانی راهنمایان گردشگری که این روزها در ارومیه در حال برگزاری است این اتوبوس در یکی از برنامه‌های گشت طبیعت‌گردی حاضران را همراهی می‌کرد. حضورش آرامش خاطری بود به چند صد نفری که در این برنامه بودند. در خلال همین گشت فرصتی دست داد تا به سراغ راننده این اتوبوس ویژه بروم و از او درباره چند و چون کارش بپرسم. آن‌طور که گفت نامش «منصور جان‌به‌کف» است و از روز اول راه‌اندازی راننده این اتوبوس بوده، 48سال دارد اما بسیار پیر‌تر از آنچه هست نشان می‌دهد. خوش‌مشرب است و در قسمت جلوی اتوبوس که از بخش سرویس‌های بهداشتی مجزا شده برای خودش اتاقکی دارد با همه امکانات، یک تخت برای خواب، یک گاز کوچک برای درست کردن چای، یک صندلی کوچک برای نشستن و... از کارش راضی است. وقتی می‌شنود خبرنگارم و قصد گفت‌وگو و گرفتن گزارش دارم، سرش را تکان می‌دهد و می‌گوید خبرنگاری هم شغل سختی است، مواظب خودت باش. متن این گفت‌وگو در ادامه می‌آید.
این اتوبوس متعلق به کجاست، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری یا شهرداری؟
مال سازمان پسماند شهرداری ارومیه است.
اولین بار است که من اتوبوس سرویس بهداشتی می‌بینم، غیر از ارومیه جای دیگری هم هست که از این اتوبوس‌ها باشد؟
نه، فکر نکنم جایی مثل این باشد، شهردار قبلی ارومیه چند سال پیش رفته بود روسیه این مدل دستشویی را دید و آمد به ایران مشابهش را اجرا کرد، البته توی روسیه از تریلی استفاده کردند ولی اینجا اتوبوسی است.
الان چند سال است این اتوبوس در ارومیه فعالیت می‌کند؟
سه سال.
از اول شما خودتان راننده‌اش بودید؟
بله.
قبل از این کجا کار می‌کردید، آیا استخدام شهرداری ارومیه هستید؟
من 21 سال است که در شهرداری کار می‌کنم، قبل از این راننده اتوبوس‌های شهری بودم، اما به دلایلی نتوانستم روی آن اتوبوس‌ها کار کنم.
چرا؟ راننده اتوبوس سرویس بهداشتی بودن بهتر است یا راننده اتوبوس شهری؟
برای من این بهتر است. من به دلیل مشکلاتی که داشتم توان کار کردن روی آن اتوبوس‌ها و سر کله زدن با مردم را نداشتم، به همین خاطر راننده این شدم.
اگر ممکن است بگویید که چه مشکلی داشتید.
من یک پسر داشتم و یک دختر، پسرم چند سال پیش وقتی 17 سال داشت خودکشی کرد (بغض گلویش را می‌گیرد و چشمش تر می‌شود) بعد از آن مشکل اعصاب پیدا کردم و به همین خاطر توان کار کردن روی اتوبوس شهری را نداشتم.
برخورد مردم با شما یا وقتی این اتوبوس را می‌بینند چطور است، اذیت نمی‌شوید؟
بستگی به فرهنگ و شعور آدم‌ها دارد، عده‌ای فرهنگشان پایین است اذیت و توهین می‌کنند، مثلا می‌خواهند مسخره بازی دربیاورند توی خیابان داد می‌زنند نگه‌دار من دستشویی دارم. اما همه این‌طور نیستند. خیلی‌ها هم آرزوی سلامتی و دعای خیر برای ما می‌کنند، حق دارند، حالا مثلا خود شما بگو پر کردن شکم بهتر است یا خالی کردنش؟ الان شما بهترین غذای دنیا جلویت باشد اگر دستشویی نداشته باشی نمی‌توانی بخوری. به همین خاطر این سرویس بهداشتی خیلی مهم است.
کاربرد این اتوبوس بیشتر کجاست، یعنی مثلا مردم عادی توی خیابان‌ها هم می‌توانند استفاده کنند؟
نه، این بیشتر برای مراسم‌هاست، مثل راهپیمایی‌ها، مساجد شلوغ، وقتی مدرسه‌ای سرویس بهداشتی‌اش خراب می‌شود، برنامه‌های این‌طوری که الان شما آمده‌اید.
یعنی شما این اتوبوس را تا خوزستان می‌برید؟
نه برای همین مسافران راهیان نوری که به استان خودمان می‌آیند، اینجا چند منطقه جنگی داریم.
استفاده از این اتوبوس پولی است؟
نه، اصلا.
عکس: صدرا محقق، شرق
