به پیش اهل جهان محترم بود آنکس // که داشت از دل و جان احترام آزادی



یکشنبه، مهر ۲۱، ۱۳۹۲

برنده جایزه نوبل ادبیات

مونرو، چهره‌ای شناخته‌شده در ایران 



برنده جایزه نوبل امسال، ناشناخته و دور از تصور نبود. هرچند در شرط‌بندی‌ها رتبه سوم یا چهارم را داشت اما نام «آلیس مونرو» آن‌قدر شناخته‌شده بود که بتوان آثار او را در گوشه و کنار کتابخانه‌های بسیاری از ایرانی‌ها پیدا کرد. یکی از داستان‌های کوتاهش نیز تبدیل به یک فیلم دوست‌داشتنی ایرانی شده است. او از سال 85 که اثر«گریزپا» با ترجمه‌ای از شقایق قندهاری در نشر افق منتشر شد تا همین روزها که تعداد آثار ترجمه‌شده‌اش به زبان فارسی به هفت می‌رسد در ایران نویسنده‌ای شناخته‌شده و پرطرفدار است. سال بعد «م‍‍ژده دقیقی» این آثار را دوباره ترجمه کرد به همراه تعداد دیگری داستان کوتاه در مجموعه «فرار» در 354 صفحه در نشر مرواریدو این مجموعه در سال 89 به چاپ دوم رسید. زنان بیشتر شخصیت‌های این مجموعه هشت‌داستانی را دربر می‌گرفتند. البته شقایق قندهاری در سال 90 هم مجموعه «عشق زن خوب» را ترجمه و در انتشارات قطره منتشر کرد. به گزارش ایسنا «پاییز داغ» اثر دیگری از برنده نوبل ادبیات 2013 است که در ایران با ترجمه شیرین احدزاده از سوی انتشارات کوله‌پشتی و گسترش فرهنگ در سال 89 و همچنین «دورنمای کاسل‌راک» اثر دیگر آلیس مونرو، با ترجمه زهرا نی‌چین در سال 90 از سوی نشر افراز و همچنین «خوشبختی در راه است» کتاب دیگر آلیس مونرو با ترجمه مهری شرفی در سال 92 از سوی نشر ققنوس در ایران به چاپ رسیده است.
ترانه و رویای مادرم کتاب فصل
مجموعه داستان «رویای مادرم» برنده نوبل ادبیات 2013 نیز در سال 91 پس از دو سال و نیم انتظار با ترجمه ترانه علیدوستی از سوی نشر مرکز منتشر شد. فیلمنامه «کنعان» براساس داستان «تیر و ستون» که در این مجموعه آمده، نوشته شده است. ترانه علیدوستی برای این مجموعه نامزد کتاب فصل شد. ترانه پیش از این در فیلم کنعان به کارگردانی مانی حقیقی در نقش «رویا» بازی کرده بود.
کنعان و مانی حقیقی و مونرو
کنعان یکی از عاشقانه‌های سال‌های قبل سینمای ایران است که مانی حقیقی و اصغر فرهادی روی فیلمنامه آن کار کرده بودند. مانی حقیقی که اجازه استفاده از داستان کوتاه «تیر و ستون» را از آلیس مونرو گرفته بود سال ها در کانادا زندگی می کرده است.او البته بر ایرانیزه کردن این اثر تاکید داشت و فیلمنامه آن را اقتباسی صرف نمی‌داند. صحنه نذر در فیلم یکی از صحنه‌های چالش‌برانگیز است و جالب است که به نوعی در این داستان کوتاه نیز وجود داشته است. بازیگرانی همچون «بهرام رادان» و «محمدرضا فروتن» در این فیلم بازی می‌کنند. انتخاب «ترانه علیدوستی» به جای «لیلا حاتمی» یکی از حاشیه‌های این فیلم بود. برای بسیاری پذیرفته شدن «علیدوستی» در نقشی 15 سال بزرگ‌تر از خودش قابل قبول نبود. این فیلم حدود یک‌میلیارد فروش داشت.
استقبال مترجمان ایرانی و نویسنده‌های کانادایی
پس از معرفی «آلیس مونرو» به عنوان برنده نوبل ادبیات 2013، نویسندگان کانادایی با افتخار و غرور فراوان نسبت به این رویداد واکنش نشان دادند اما اعطای این جایزه را به این نویسنده شایسته کانادایی بسیار با تاخیر خواندند. ایسنا گزارشی در این زمینه ارائه کرد و همچنین مترجمان ایرانی همچون خجسته کیهان، اسدالله امرایی و شقایق قندهاری در این‌باره نکاتی را مطرح کردند. اسدالله امرایی معتقد است، اهدای جایزه نوبل به آلیس مونرو نشان‌دهنده‌ توجه آکادمی نوبل به داستان کوتاه است. شقایق قندهاری هم با ابراز خوشحالی از اعطای جایزه نوبل به آلیس مونرو، او را نویسنده‌ای شاخص در داستان کوتاه معرفی کرد.