موشک ضدهوایی روسی عامل سرنگونی هواپیمای مسافربری مالزیایی بوده است.
روز پنجشنبه، ۳ خرداد (۲۴ مه)، هیئت تحقیق پیرامون سقوط هواپیمای مسافربری از نوع بوئینگ ۷۷۷ متعلق به شرکت هواپیمایی مالزی گزارش کرد که این هواپیما در اثر اصابت یک فروند موشک نظامی ساخت روسیه در منطقهای در شرق اوکراین سرنگون شد. این سانحه روز ۱۷ ژوئیه سال ۲۰۱۴ روی داد و در نتیجه آن تمامی ۲۹۸ خدمه و مسافر هواپیما که از آمستردام در هلند عازم کوالالامپور، پایتخت مالزی بودند، جان خود را از دست دادند.
هیئت تحقیق دو سال پیش گزارش کرده بود که شواهدی به دست آورده که عامل سقوط هواپیما اصابت موشک متعلق به سامانه ضدهوایی متحرک بییوکی ساخت روسیه بوده که از مرز روسیه وارد شرق اوکراین شده و پس از سرنگونی این هواپیما بار دیگر به داخل خاک روسیه بازگشته است.
هیئت تحقیق از کارشناسانی از کشورهای هلند، استرالیا، مالزی و اوکراین تشکیل یافته و سخنگوی هیئت در نشست خبری روز پنجشنبه تعدادی تصویر و فیلم های ویدیوئی را نشان داد و گفت که براساس این مدارک، سامانه خاصی که مسئول سرنگونی این هواپیما بوده مشخص شده است. وی گفت که استحکام این مدارک در حدی است که "میتواند در هر دادگاه صالحه ای با موفقیت به عنوان شواهد محکمه پسند مطرح شود و مورد قبول قرار گیرد."
به گفته هیئت تحقیق، سامانه بییوکی مسئول این هدفگیری به تیپ ۵۳ ضدهوایی ارتش روسیه مستقر در کورسک در غرب روسیه تعلق دارد.
با توجه به اظهارات هیئت تحقیق، به نظر میرسد که کارشناسان برای نخستین بار ارتش روسیه را متهم کرده اند که در سرنگونی این هواپیما دست داشته یا دست کم سامانه موشکی مورد استفاده برای این منظور را در اختیار افراد دیگری، مثلا شورشیان اوکراینی مورد حمایت روسیه قرار داده است. برخی از کارشناسان این نظر را مطرح کرده بودند که احتمال دارد که شورشیان تحت حمایت روسیه، که فاقد آموزش نظامی کافی بودند، با تصور اینکه هواپیمای مسافربری یک هواپیمای نظامی اوکراینی است آن را هدف قرار دادند.
پادشاه و ملکه هلند هنگام ادای احترام در برابر یادبود قربانیان سرنگونی هواپیمای مالزیایی - از آنجا که روسیه مانع از پیگرد بینالمللی این واقعه شده احتمالا پرونده در یک دادگاه هلندی پیگیری خواهد شد
مقامات روسی همواره هرگونه ارتباطی با این سانحه را تکذیب کرده و رسانه های وابسته به دولت روسیه فرضیه های مختلفی را در مورد عامل این حادثه مطرح کرده اند. براساس برخی از این فرضیه ها، دولت اوکراین خود مسئول تیراندازی و سرنگونی این هواپیما بوده است. دولت روسیه همچنین با استفاده از حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل مانع از آن شده است که این سازمان یک هیئت رسیدگی قضایی بین المللی را برای رسیدگی قضایی و تعیین و مجازات مقصران حادثه تشکیل دهد. به این دلیل، پیگیری قضایی این واقعه باید در محاکم هلند صورت گیرد.
سخنگوی هیئت تحقیق گفته است که در جریان بررسی این حادثه، از دولت روسیه درخواست شد تا اطلاعاتی را در مورد تیپ ۵۳ دفاع ضد هوایی در اختیار هیئت بگذارد اما مقامات روسی به این درخواست پاسخی ندادند.
هنوز هیئت تحقیق کار خود را پایان نداده و گفته است که تا تکمیل جزئیات دیگر و تشکیل پرونده محکمه پسند هنوز مدتی باقی مانده است اما پس از پایان تحقیقات، پرونده کامل آماده طرح در محاکم قضایی است.
با وجود اینکه هیئت تحقیق نوع موشک پرتاب شده و تعلق آن به یک واحد نظامی روسی را تایید کرده، اما به نظر می رسد که هنوز هم تمامی جزئیات این ماجرا مشخص نشده است. به همین دلیل، سخنگوی هیئت تحقیق از افراد مطلع خواسته است هرگونه اطلاعاتی را که در اختیار دارند در دسترس هیئت قرار دهند.
در خبری دیگر در مورد مالزی، وزیر ترابری این کشور گفته است که جستجو برای یافتن هواپیمای مسافربری شرکت هواپیمایی مالزی که در ماه مارس ۲۰۱۴ در مسیر کوالالامپور به پکن ناپدید شد هفته آینده متوقف خواهد شد. طی بیش از چهار سالی که از ناپدید شدن این هواپیما گذشته، چندین کشور در عملیات جستجو برای یافتن لاشه هواپیما یا جعبه سیاه پرواز شرکت داشتند و از طریق هوا و دریا، حدود ۱۲۰ هزار کیلومتر مربع از اقیانوس را مورد بررسی قرار دادند بی آنکه نشانه ای از هواپیما به دست آورند.
بی بی سی فارسی