۲۵ آبان: آغاز اعتراضات در شهرستانهای اطراف تهران. نظرسنجی ایسپا اما فقط در تهران انجام شد.
اولین نتایج نظرسنجی حکومتی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) از شهروندان تهرانی درباره اعتراضات آبان ۹۸ و پیشبینی نرخ مشارکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی منتشر شد. این نظرسنجی از جغرافیای اعتراضات فاصله دوری دارد و با اینحال ۷۵ درصد از کسانی که در نطرسنجی ایسپا شرکت کردهاند، مردم را محق دانستهاند.
جمعه ۲۴ آبان با افزایش قیمت بنزین بر اساس تصمیم فراقانونی سران قوا اعتراضات در اهواز و سیرجان و شیراز آغاز شد و به زودی به بیش از صد شهر ایران سرایت کرد. کانون اعتراضات در شهرستانهای اطراف تهران، در مناطق محروم مانند جنوب شیراز، ماهشهر و جنوب اهواز قرار داشت. نظرسنجی ایسپا که نتایج آن پنجشنبه ۱۲ دی منتشر شده، اما صرفاً در تهران انجام شده. با اینحال حدود ۷۵ درصد از کسانی که در این نظرسنجی شرکت کردهاند، مردم را در اعتراضات آبان محق دانسته، اما در مجموع این اعتراضات را بینتیجه قلمداد کردهاند. ۵۰ درصد معتقد بودند اعتراضات نفعی برای کشور ندارد و ۴۲ درصد هم اعتقاد داشتند اعتراضات به نفع ایران است. ۶۶ درصد نتیجه آن را اغتشاش و ناامنی دانستند و در همان حال ۲۵ درصد با این برداشت مخالف بودند. ۴۱ درصد معتقد بودند این اعتراضات مسئولان را مجبور به اصلاح سیاستها میکند، ۴۹ درصد با این نظر مخالف بودند. به نتیجه این نظرسنجی به هیچوجه نمیتوان اعتماد کرد. با اینهمه نباید زمان انتشار آن را از نظر دور داشت.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی یک روز قبل از انتشار نتایج نظرسنجی ایسپا در سخنانی در جمع پرستاران با تردید در اصالت اعتراضات گفت:
«آن کسانی که صحنهگردانان اصلی اغتشاشهای آبان ماه و حمله به زیرساختها همچون انبار بنزین و انبار گندم و اموال عمومی بودند، افراد مرتبط با سرویسهای اطلاعاتی بیگانگان هستند.»
سخنان کوتاه خامنهای اما پربازتاب بود. محمود صادقی، نماینده اصلاحطلب مجلس شورای اسلامی با انتشار دو پیام در توییتر این گمان را مطرح کرد که خامنهای تحت تأثیر مشاورانش از همه واقعیتها بیاطلاع است:
«اظهارنظر رهبر انقلاب دربارهی حوادث اخیر این گمانه را تقویت میکند که مشاوران نمیگذارند همهی واقعیتها به ایشان برسد. رفتار مردم در این حوادث حاکی از آن است که احساس میکنند نظام راه خود را میرود و گوش شنوایی برای شنیدن صدای مردم و عزمی جدی برای رضایت و رفاه آنها ندارد.»
صادقی در پیام دومی در ادامه این پیام نوشت:
«راهحل مشکلات بگیر و ببند نیست؛ راه درست برای جلب اعتماد عمومی این است که نظام سیاستگذاری و تصمیمگیریهای اساسی، چه در اقتصاد و معیشت، چه در فرهنگ و اجتماع و سیاست، به جای توجه به منافع خواص به سمت منافع عامهی مردم چرخش کند.»
همزمان بیش از صد نفر از استادان و دانشجویان اصولگرا که خود را فعالان «عرصه عدالتخواهی» نامیدهاند در نامهای سرگشاده به خامنهای نسبت به «اضمحلال نظام در نتیجه روند فعلی حکمرانی» هشدار دادهاند:
«ما وظیفه الهی و انسانی خود میدانیم که از سر خیرخواهی این تذکار را به حضرتعالی بدهیم که اگر جمهوری اسلامی دست به اصلاحات اساسی، بنیادین و ساختاری نزند و در سیاستهای راهبردی فعلی تجدید نظر نکند و اراده جدی برای فهم واقعیتِ دردهای مردم و شنیدن فریادهای نارضایتی آنها و به رسمیتشناختن حق اعتراضشان نداشته باشد، نه تنها این دست اعتراضات هیچگاه تمام نخواهد شد بلکه در ابعاد گستردهتری در آینده ادامه خواهد یافت و صرفا بر شمار درگیریها و مشکلات افزوده خواهد شد و در نتیجه بر ناامیدی مردم از اصلاح امور افزوده میشود و فاصله مردم با حاکمیت روز به روز بیشتر خواهد شد تا جایی که دیگر هیچگونه اصلاحی امکانپذیر نخواهد بود و امید و ایمان مردم کاملا قطع شده، چیزی از مشروعیت و مقبولیت نظام باقی نخواهد ماند.»
پیش از این با رد صلاحیت کاندیدادهای مطرح اصلاحطلب، حمود میرلوحی، سیاستمدار اصلاحطلب و عضو شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان از فضای سرد انتخاباتی و بیرغبتی اصلاحطلبان برای شرکت در انتخابات خبر داده بود.
بر اساس نظرسنجی ایسپا نرخ مشارکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی از ۲۱ درصد فراتر نمیرود.
انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در دو دور به تاریخهای ۲ اسفند ۱۳۹۸ و اردیبهشت ۱۳۹۹ در ۲۰۸ حوزه انتخاباتی برگزار خواهد شد.
رادیو زمانه
رادیو زمانه