اکنون 440 معترض از جمله 61 کودک کشته، هزاران نفر مجروح و دهها هزار نفر بازداشت شدهاند
در نیمه دوم و پایانی نشست ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد برای بررسی اوضاع و نقض گسترده حقوق بشر در ایران، پس از سخنرانی نمایندگان کشورهای عضو حاضر در این جلسه، قطعنامه این شورا علیه سرکوب سیستماتیک معترضان توسط رژیم جمهوری اسلامی، نیز در میان درخواستهای اعضا برای اقدام و تشکیل کمیتهای حقیقتیاب، به تصویب رسید.
بر این اساس، شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد پنجشنبه 3 آذر در جلسه اضطراری خود که درباره اوضاع و نقض گسترده حقوق بشر در ایران منعقد شده با تشکیل کمیتهای حقیقتیاب درباره سرکوب خونین و خشونتبار دستگاههای امنیتی رژیم جمهوری اسلامی علیه معترضان در ایران موافقت کرد.
این قطعنامه شورای حقوق بشر با هدف ایجاد مکانیزمی برای پاسخگو کردن مقامات ایران با 25 رای موافق، 6 رای مخالف و 16 رای ممتنع به تصویب رسید.
طبق این قطعنامه، کمیته حقیقتياب مستقل بینالمللی ماموریت دارد:
• موارد نقض حقوق بشر در کشور جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با اعتراضات جاری که از 25 شهریورماه آغاز شده را به ویژه در مورد زنان و کودکان تحت بررسی کامل و مستقل قرار دهد.
• حقایق و شرایط مربوط به نقض حقوقبشر و تخلفات جمهوری اسلامی از قوانین بینالمللی را مشخص کند.
• شواهد مربوط به این تخلفات را گردآوری، تجمیع و تجزیه و تحلیل کند و این شواهد را برای هرگونه رسیدگی قانونی در آینده حفظ کند.
• با همه طرفهای ذیربط، از جمله دولت جمهوری اسلامی ایران، دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل، گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر در ایران، سازمان ملل، نهادها، سازمانهای حقوق بشری و جامعه مدنی در تعامل باشد.
همچنین در این قطعنامه تاکید شده که بسیار مهم است مکانیسم جدیدی در اسرع وقت ایجاد شود زیرا، جمهوری اسلامی ایران خشم و اعتراضات نسبت به قتل مهسا امینی را چه در ایران و چه در سطح جهانی تاکنون نادیده گرفته و به اقدامات فراقانونی خود ادامه میدهد.
پیش از تصویب قطعنامه و در ابتدای این نشست جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران نیز تشکیل چنین جلسهای را «لحظهای تاریخی» برای مردم ایران دانست و با اشاره به قتل بیش از 300 معترض توسط نیروهای حکومتی از جمله دستکم 40 کودک گفت، اقلیتها در ایران بهویژه کُردها و بلوچها بیشترین هزینه را برای این اعتراضات پرداختهاند.
او به وضعیت شهرهای پیرانشهر، مهاباد و جوانرود نیز اشاره کرد و آن را هشداردهنده خواند.
به گفته جاوید رحمان، نیروهای امنیتی در دو ماه گذشته، تنها تحت شرایط خاصی از جمله عدم حضور مردم در مراسم تشییع جنازه و خاکسپاری شبانه معترضان حاضر به تحویل پیکر آنها به خانوادههای قربانیان شد.
او همچنین به اقدامات دیگر مقامات جمهوری اسلامی از جمله فشار به خانوادهها برای اعتراف اجباری نیز اشاره کرد.
این نشست ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل با درخواست آلمان و ایسلند برگزار شد.
جاوید رحمان و نمایندگان بسیاری دیگر از کشورها خواستار آغاز سازوکاری تحقیقاتی برای بررسی موضوع نقض حقوق بشر در ایران شدند.
نماینده جمهوری اسلامی نیز در این نشست حضور داشت و طی اظهاراتی مدعی شد، کشورهای غربی و متحدان آن، فاقد مشروعیت لازم برای برگزاری چنین نشستی هستند.
او با اشاره به کشتهشدن ماموران حکومتی جمهوری اسلامی در این اعتراضات گفت، رسانههای مخالف حکومت ایران علیه جمهوری اسلامی نفرتپراکنی میکنند.
در ادامه آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان خواستار آغاز تحقیقاتی مستقل و بیطرف درباره نقض حقوق بشر در ایران شد. به گفته او، عوامل سرکوب اعتراضات در ایران میباید پاسخگو شوند.
نمایندگان فرانسه، فنلاند و لوکزامبورگ نیز از سرکوب شدید اعتراضات در ایران ابراز نگرانی شدید کردند.
نماینده ونزوئلا به عنوان مخالف تصویب هرگونه قطعنامه علیه ایران گفت، بدون رضایت جمهوری اسلامی، هیچگونه سازوکاری تحقیقاتی درباره وضعیت حقوق بشر در ایران نباید آغاز شود.
نماینده مکزیک با اشاره به اقلیتهای بدون نماینده، خشونتها علیه مردم ایران را محکوم کرده و خواستار لغو حکم اعدام علیه معترضان شد.
نماینده بریتانیا با نام بردن از سارینا اسماعیلزاده، مینو مجیدی، نیکا شاکرمی، حدیث نجفی و چند تن دیگر از جانباختگان خیزش انقلابی مردم ایران علیه جمهوری اسلامی، تأکید کرد که مرگ آنها فراموش نخواهد شد.
در ادامه، نماینده جمهوری چک در اظهارتی به عنوان نماینده کشورهای عضو اتحادیه اروپا، خواستار لغو حکم اعدام علیه معترضان بازداشتشده شد و سرکوب مرگبار اعتراضات در ایران را محکوم کرد.
نماینده جمهوری چک در بخش دیگری از اظهارات خود به عنوان نماینده کشورش تأکید کرد، معترضان در مدارس و بیمارستانها نیز دارای مصونیت نبوده و در معرض خشونت مقامات جمهوری اسلامی قرار میگیرند.
نماینده برزیل نیز از مقامات ایران خواست تا در زمینه سرکوب خشونتبار اعتراضات در ایران تحقیقات لازم را به عمل آورند.
نماینده پاراگوئه به اقدام نمایندگان ایران برای صدور حکم اعدام در حق معترضین ایرانی اشاره کرد و خواستار لغو حکم اعدام در ایران شد.
آرژانتین نیز در این نشست حضور داشت و نماینده این کشور با اشاره به «خشونت جنسیتی» در ایران، از مقامات جمهوری اسلامی خواست تا به گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل اجازه سفر به این کشور را دهند.
نماینده مونتهنگرو با اشاره به بازداشت افراد زیر سن قانونی از صدور حکم علیه آنها ابراز نگرانی کرد.
در اقدامی که از پیش قابل پیشبینی بود، نماینده چین از دیگر کشورها خواست تا به انتخاب جمهوری اسلامی در زمینه حقوق بشر احترام گذاشته و خواستار عدم «سیاسیسازی» موضوع حقوق بشر شد.
نماینده چین گفت، کشورها نباید از موضوع حقوق بشر به عنوان بهانهای برای دخالت در امور داخلی دیگر کشورها استفاده کنند.
نماینده اوکراین ضمن اعلام حمایت از مردم ایران، نسبت به وضعیت مدافعان حقوق بشر زن در ایران ابراز نگرانی کرد و از مقامات جمهوری اسلامی خواست تا تمام بازداشتشدگان را آزاد کنند.
او ضمن اعلام حمایت و ایستادگی کییف در کنار مردم ایران، گفت، جمهوری اسلامی علاوه بر نقض حقوق بشر در داخل کشور خود، با ارسال اسلحه به روسیه در جنگ اوکراین دخالت کرده است.
نماینده آمریکا در این نشست، با نشاندادن تصاویری از جانباختگان اعتراضات ایران، به ایجاد اختلال در اینترنت توسط جمهوری اسلامی اشاره کرد و گفت، دلیل برگزاری چنین نشستی کشتهشدن کودکانی مانند کیان پیرفلک توسط نیروهای حکومتی جمهوری اسلامی است.
در ادامه، نماینده کوبا ضمن مخالفت با برگزاری هرگونه نشست علیه ایران، مدعی شد که تنها با ایجاد «دیالوگ» میتوان از وضعیت حقوق بشر حمایت کرد.
در اظهاراتی دو جانبه، نماینده قزاقستان، خواستار همکاری ایران با گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل و عدم سیاسیسازی موضوع حقوق بشر شد.
نماینده ایسلند با اشاره به خشونت جنسی علیه بازداشتشدگان در ایران، خواستار توقف خشونت گسترده علیه معترضان شد و از تمام کشورهای عضو این شورا خواست تا از قطعنامه این کشور علیه ایران حمایت کنند.
نمایندگان بلژیک و اسلوونی نیز ضمن مخالفت با حکم اعدام، خواستار توقف خشونت علیه معترضان به ویژه کودکان شدند.
بنا به گزارش سازمانهای حقوق بشری از آغاز اعتراضات مردمی در ایران که در واکنش به خشونت علیه زنان، حجاب اجباری و قتل مهسا «ژینا» امینی توسط گشت ارشاد در شهریورماه آغاز شده و همچنان ادامه دارد نهادهای امنیتی، نظامی، انتظامی و نیروهای خودسر و لباس شخصی رژیم جمهوری اسلامی با متوسل شدن به خشونت مرگبار علیه معترضان، تاکنون 440 نفر از جمله 61 کودک را کشته، هزاران نفر را مجروح و دهها هزار نفر را در شرایط ناگواری بازداشت کرده و برخی افراد بازداشتی را در این رابطه طی محاکمههای ناعادلانهای به «اعدام» محکوم کردهاند.