محك انتخابات مصر
انتخابات پارلماني در مصر برگزار شد
حجت‌الله جودكي*بعد از درگيري‌هاي 10روز اخير ميان نظاميان مصري و مردم اين كشور كه منجر به استعفاي دولت عصام شرف و روي كار آمدن يكي‌ديگر از نخست‌وزيران سابق دوران مبارك از سوي نظاميان شد، از صبح روز دوشنبه مردم به پاي صندوق‌هاي رأي رفتند تا نمايندگان خود را براي مجلس شعب كه تعداد آنها 498نفر است، برگزينند. اين درگيري‌ها باعث تنش و شكاف ميان مردم و نظاميان و نيز گروه‌هاي مختلف شد و بيش از 42 كشته و 3500 زخمي برجاي گذاشت. شايد دستاورد درگيري‌هاي يادشده روشدن منويات نظاميان حاكم و استعفاي دولت تحت حمايت ايشان باشد. اين درگيري‌ها نظاميان را وادار كرد كه براي حفظ ظاهر هم كه شده با دو نفر از مليون مصر، يعني عمرو موسي و البرادعي وارد گفت‌وگو شوند. همچنين برخي از نيروهاي اپوزيسيون مصري خبر از شوراي مشورتي مي‌دهند كه قرار است اين شورا تا زمان انتقال قدرت از سوي نظاميان بر عملكرد آنها نظارت داشته باشد. ظاهرا اعضاي اين شورا از ميان افراد سرشناس احزاب مختلف مصري انتخاب شده و نظاميان هم براي خروج از بن‌بست با آن موافقت كرده‌اند! اين انتخابات در حالي برگزار مي‌شود كه احتمال انتخاب نمايندگان زن در آن پايين است. از سوي ديگر به هيچ ناظر بين‌المللي اجازه داده نشده كه بر انتخابات نظارت كند. ديگر اينكه تا شب قبل از انتخابات شهر قاهره حالت متشنجي داشت و برخي از گروه‌هاي مردم دچار ترديد شده بودند كه آيا در انتخابات شركت کنند يا خير؟ با وجود اين انتخابات در ساعت مقرر شروع شد و طرفه اينكه با استقبال گسترده مردمي مواجه شد و صف‌هاي طويلي در كنار مراكز انتخاباتي براي شركت در انتخابات به وجود آمد. تنها خبر خشني كه تا اين لحظه از مصر گزارش شده، انفجار لوله انتقال گاز به اسراييل و اردن در نزديكي شهر العريش است كه براي نهمين بار از زمان سرنگوني مبارك منفجر مي‌شود. پيش‌بيني مي‌شود در اين انتخابات اسلامگرايان به‌ويژه اخوان‌المسلمين بيشترين آرا را به خود اختصاص دهند، زيرا در درگيري‌هاي اخير شركت نكردند و از اين فرصت برای تبليغات و ساماندهي صفوف خود استفاده بهينه كردند. در مقابل، جوانان انقلابي كه بعد از سقوط حكومت مبارك، همواره در صف اول مبارزه با نظاميان حاكم بودند، طي اين درگيري‌ها صدمات زيادي متحمل شدند. لازم به ذكر است از زمان استعفاي مبارك تاكنون هزاران‌نفر از آنها در دادگاه‌هاي نظامي محاكمه و به حبس‌هاي طولاني مدت محكوم شده‌اند. ديگر احزاب بعيد است بتوانند نيروهاي زيادي به مجلس بفرستند، زيرا بر اساس قانون انتخابات نيمي از كرسي‌ها در اختيار كارگران و كشاورزان قرار خواهد گرفت. به هر تقدير اين انتخابات تا حد زيادي آينده مصر را رقم خواهد زد. اگرچه برگزاري انتخابات در شرايط فعلي به نفع نظاميان است تا از تيررس خشم مردم خارج شوند. اما در عين حال قدمي به جلو براي دموكراتيزه كردن حكومت در مصر به حساب مي‌آيد، به ويژه اگر نمايندگان زبده‌اي انتخاب شوند كه تجلي تمامي گروه‌هاي مصري باشند. البته از هم‌اكنون چند نكته را مي‌توان پيش‌بيني كرد، نخست آنكه به دليل برگزاري انتخابات در اين شرايط افراد و احزابي نتيجه آن را مطلوب ندانند. دوم اينكه نظاميان بسيار طالب هستند تا به جاي تضاد ميان مردم و نظاميان، اختلاف در بين خود مردم باشد تا آنها فرصت لازم را براي برنامه‌ريزي يا حداقل مهره چيني در نظام آينده داشته باشند و نيز با اتكا به اين اختلافات حضور خود را به عنوان حافظان امنيت توجيه كنند. قطعا تا مدت‌ها بهانه براي مبارزه با نظاميان در مصر به اندازه كافي وجود دارد.
زيرا طي مدت 9 ماه گذشته، ايشان زخم‌هاي عميقي بر پيكر مردم، به ويژه جوانان انقلابي وارد كرده و بسياري از آنها را به زندان افكنده‌اند، اگرچه اين اقدام به مثابه شمشير دو دمي مي‌ماند، زيرا به همان ميزان اعتبار نظاميان را در بين مردم زير سوال برده است و قطعا در انتخابات رياست‌جمهوري آينده هيچ نظامي مصري نخواهد توانست از طريق صندوق‌هاي رأي قدرت را به دست بگيرد و اين يكي از دستاوردهاي مبارزات اخير مردم مصر است.طبيعي است كه مردم مصر پس از يك‌سال كه از سرنگوني مبارك مي‌گذرد و تا اندازه‌اي طعم آزادي را چشيده‌اند، انتظارات و مطالبات ايشان بالا رفته است. در تظاهرات اخير آنان به مسايلي اعتراض مي‌كردند كه آن را اهانت به شخصيت مصري‌ها مي‌ناميدند و خواستار كرامت انساني بودند كه مشابه مفاد اعلاميه حقوق بشر غربي است. قطعا اين مطالبات طرفداراني دارد و روزبه‌روز هم بر تعداد آنها افزوده خواهد شد. اين انتخابات اگر به اين مطالبات پاسخ نگويد و به محدود كردن قدرت نظاميان نينجامد، بايد منتظر اعتراضات گسترده مردمي بود، زيرا مردم مصر به موفقيت اعتراضات ايمان آورده‌اند.
*پژوهشگر و كارشناس مسايل خاورميانه
شرق
انتخابات پارلماني در مصر برگزار شد
شرق: برگزاري انتخابات پارلماني بدون حضور حسني مبارك شايد اتفاق مباركي براي مردم مصر محسوب شود، اما حضور طنطاوي، رييس شوراي نظامي مصر و مسوول برگزاري اين انتخابات، برخي از مصريان را براي شركت در اين انتخابات نااميد كرده است. به گزارش العربيه، انتخابات پارلماني مصر روز گذشته در حالي برگزار شد كه مردم ناراضي به جاي حضور در پاي صندوق‌هاي رأي در ميدان التحرير جمع شده بودند. در اين راستا تعدادي از تشكل‌ها و فعالان سياسي، برگزاري انتخابات در شرايط حاضر را مناسب ندانسته و نتيجه آن را منعكس‌كننده خواست‌هاي مطرح شده در انقلاب اخير مردم نمي‌دانند. برخي از مخالفان برگزاري انتخابات، ادامه حضور شوراي‌عالي نظامي در صحنه سياسي را مانعي در راه ابراز نظر آزادانه مردم توصيف كرده و گفته‌اند كه انتخابات آزاد تنها زماني امكان دارد كه نظاميان از قدرت كناره‌گيري كرده باشند. اين در حالي است كه با وجود تحريم برخي از احزاب و حضور برخي از مردم در ميدان التحرير، ناظران حاضر در ستادهاي اخذ رأي اعلام كردند كه مردم مصر به صورت گسترده‌اي از انتخابات پارلماني اين كشور استقبال كرده‌اند. به گزارش ايسنا راي‌دهندگان مصري با حضور پرشور خود از نخستين ساعات صبح روز گذشته در مراكز اخذ رأي براي انداختن رأي خود حاضر شدند. از سوي ديگر منابع آگاه مصري در گفت‌وگو با روزنامه المصري اليوم، گفته‌اند كه محمدحسين طنطاوي، رييس شوراي نيروهاي عالي مسلح مصر در ديدار با برخي از گروه‌هاي سياسي ليبرال از تمايل خود براي كناره‌گيري از قدرت سخن گفته است. طنطاوي در اين ديدار اعلام كرده كه احساس مي‌كند تحت فشار قرار دارد و به او اهانت شده است. اين مساله طي دوران خدمت نظامي او بي‌سابقه توصيف شده است. با اين وجود ژنرال حسين طنطاوي كه مسوول برگزاري اين انتخابات است از مردم مصر خواسته به‌طور گسترده در اين انتخابات شركت كنند و اين درخواست از حمايت تعدادي از احزاب اصلي، از جمله حزب آزادي و عدالت وابسته به اخوان‌المسلمين برخوردار بوده است. به گفته اين احزاب، انتخابات پارلماني تنها راه براي به نتيجه رسيدن اعتراضات منجر به كناره‌گيري حسني مبارك، رييس‌جمهوري سابق و آغاز به كار حكومتي دموكراتيك در مصر است. «عمرو موسي»، دبيركل سابق اتحاديه عرب نيز با حمايت از برگزاري انتخابات، پس از انداختن رأي برگزاري انتخابات پارلماني در اين كشور، آن را آغازي براي حركت به سمت دموكراسي خواند. او گفت: «انتخابات پارلماني مصر آغازي براي تحقق اهداف انقلاب 25 ژانويه اين كشور به شمار مي‌آيد.» عمرو موسي معتقد است مردم طي انقلاب مصر خواهان انتقال كشور از دوره ديكتاتوري به دوره دموكراسي و از عصر فساد به دوره اصلاحات شده‌اند. گفتني است در اين انتخابات سه‌هزارو 809 نامزد براي تصدي 168 كرسي پارلماني با هم رقابت مي‌كنند. بنا بر گزارش مقامات مسوول برگزاري انتخابات در مصر 36 حزب و ائتلاف مختلف در اين انتخابات حضور دارند كه اخوان‌المسلمين مصر از لحاظ تعداد و سازمان‌دهي قوي‌ترين اين احزاب محسوب مي‌شود. ناظران سياسي نيز مي‌گويند كه احتمال پيروز شدن اخوان‌المسلمين در اين انتخابات بسيار بالاست.
