انقلاب ارمنستان، صلحآميزترين انقلاب دنيا
ارمنستان اين روزها حالوهواي تاريخياي دارد. روزنامه «هاي كاكان ژاماناك» يا (زمان ارمني) يكي از همين روزنامههاست كه به دلايلي آن را بايد از بقيه متمايز دانست.
مدير اين روزنامه اينك معروفترين و محبوبترين سياستمدار ارمني محسوب ميشود.
«نيكول پاشينيان»؛ او كارش را با روزنامهنگاري آغاز كرد و اينك نخست وزير موقت انقلاب ارمنستان است.
همسرش «آنا هاكوپيان» همچنان سردبير روزنامه است. يك روز بعد از پيروزي انقلاب مسالمتآميز مردم ارمنستان براي مصاحبه با آنا به روزنامهاش رفتيم. آنا هاكوپيان با حوزه سياست داخلي كارش را شروع كرد و پس از آن به سراغ سياست خارجي ارمنستان رفت.
بعد از آن در حوزه سردبيري كارش را ادامه داد.
او ميگويد: مدت بسيار زيادي است كه همسرم در حوزه سياسي فعاليت ميكند و من سالهاست در كنار او زندگي كردهام و حالا هم اوضاع تفاوت چنداني نكرده است. با اين وجود ممكن بود در موقعيت جديد تغييراتي در زندگي ما ايجاد شود. اما باور كنيد كه اين طور نيست. من به طور طبيعي به او كمك خواهم كرد و مطمئنم كه او موفق خواهد شد.
همچنين اميدوارم اين موقعيت جديد تاثير بدي در كار روزنامهنگاري من ايجاد نكند و بتوانم به عنوان يك خبرنگار به كارم ادامه بدهم.» مشروح اين گفتوگو را در ادامه ميخوانيد.
در اين انقلاب آرام ارمنستان و اين حضور گسترده مردمي به نظر شما رهبر اين جريان چقدر ميتواند موفق شود و به « اميدها» پاسخ دهد؟
سوال جالبي است. تاكيد ميكنم انقلابي كه در ارمنستان اتفاق افتاد، از منظر روند صلحآميزي كه طي كرد، در هيچ كجاي دنيا تجربه نشده است. اين انقلاب، انقلاب دستهاي باز بدون خشونت و انتقامگيري است. ادبياتي كه در اين انقلاب به كار برده شده، مانع آن ميشود كه اين انقلاب به ديكتاتوري تبديل شود. در حالي كه معمولاخشونت باعث ميشد، ديكتاتور بهوجود بيايد.
اگر آقاي پاشينيان در اين مسير موفق نشوند، آيا باعث نميشود كه مردم دوباره به ديكتاتورها رجوع كنند؟
آقاي پاشينيان بعد از انتخاب شدن به ميدان جمهوري آمد و به مردم گفت حالا شما ياد گرفتهايد كه اگر مديري به وعدههايش عمل نكرد و به شما دروغ گفت و زورگويي كرد، به همين ترتيبي كه ما انقلاب كرديم، باز هم انقلاب كنيد. شما يادگرفتهايد كه ديكتاتور را چگونه سرنگون كنيد. بزرگترين دستاورد اخلاقي اين انقلاب پيروزي اراده و خواست مردم است و هيچ كس حق ندارد آن را از مردم بگيرد و مردم بايد هميشه به ياد داشته باشند كه قدرت مبارزه با هر ظلمي را دارند.
امروز ديدم كه در ورودي ساختمان روزنامه محافظ گذاشتهاند، آيا قبلا هم محافظ داشتيد؟
نه تا پيش از اين هيچوقت محافظ نداشتيم اما حالا به دليل موقعيت حساس فعلي و الزامات قانوني يك محافظ داريم.
يكي ديگر از نگرانيهايي كه در چنين موقعيتهايي به وجود ميآيد اين است كه رهبراني كه از دل مردم بيرون آمدهاند، به دليل شرايط خاص و الزامات قانوني ناگزير به مراقبهايي هستند كه تا پيش از آن نياز نداشتند. آيا اين الزامات شما را از مردم جدا نميكند؟
آقاي پاشينيان مجبور است كه وقت زيادي را براي اداره امور اختصاص دهد و ممكن است تماس مستقيمش با مردم كمتر شود اما از نظر عاطفي اين جدايي هيچوقت اتفاق نميافتد. همانطور كه الان در خانه حضور كمتري دارد اما ارتباط عاطفي بيشتر شده است. فكر ميكنم اين اتفاق نخواهد افتاد.
ما دو مثلث طلايي داريم. مثلث طلايي توليد ديكتاتوري كه سه راس آن زر و زور و تزوير است و مثلث طلايي توليد انقلاب كه مبارزه با فقر و فساد و تبعيض است. ظاهرا در ارمنستان ميل انقلابي مردم بر قدرت ديكتاتوري چيره شده است و احتمالا انتظار دارند كه در كوتاهمدت نتيجه اين تلاش را ببينند، اولين خبر خوبي كه مردم به زودي خواهند شنيد، چه خبري است؟
در ارمنستان مسائل آن قدر زياد است كه نميشود حل يكي را بر ديگري ترجيح داد. البته نتايج اوليه همين الان به دست آمده است، محتوا و شكل متفاوت انقلاب، ارامنه سراسر جهان را متحد كرد و احساس امنيت و شادي پيروزي را براي آنها به ارمغان آورد. اميد به آينده روشن براي فرزندانشان در جامعه حاكم شده است. نه به خاطر مسائل اقتصادي كه البته آن هم جزوش بود، به خاطر عدالتخواهي، زندگي بدون تبعيض و حكومت قانون.
ما در گذشته هم روزهاي سختي را تجربه كردهايم: در روزهاي بعد از زلزله، روزهاي جنگ و دوراني كه آب و برق و گاز نداشتيم. مردم اميد داشتند اما در اين دهه اخير، اميد از آنها گرفته شده بود و انقلاب اميد دوباره را به آنها هديه كرد؛ اين ارزشمندترين هديه انقلاب است.
مردمي كه ارمنستان را به سبب مسائل اقتصادي و اجتماعي و سياسي ترك كرده بودند؛ اين روزها با ما تماس ميگيرند و ميگويند بليت برگشتمان را خريدهايم. اين خبر بسياري خوبي است و اميدواريم كه مساله مهاجرت و كاهش جمعيت با اين روند معكوس برطرف شود. مردم بيشتر انتظار دارند، دستاوردهاي اين انقلاب را حفظ كنند و چيزي مانع رسيدن به اهداف بعدي نباشد؛ كه كار سختي است.
به نظر شما به عنوان يك روزنامهنگار صد روز اول مديريت كه معمولا دوره بسيار مهمي است و مهمترين تصميمها در اين ايام بايد گرفته شود، چگونه خواهد بود؟
من به عنوان يك خبرنگار ميتوانم درباره اتفاقاتي كه تا امروز افتاده است، گزارش بدهم اما درباره كابينه آقاي پاشينيان و اتفاقي كه خواهد افتاد خبري ندارم. نميدانم چه برنامهاي دارد اما احتمالا همان چيزهايي است كه قبلا اعلام شده. قبلا اعلام كرده بود كه كابينهاش با حضور تمام احزاب پارلمان شكل خواهد گرفت و دولت همبستگي ملي براي مهمترين تصميمات كشور تشكيل خواهد شد.
اگر آقاي پاشينيان نياز به همكاري شما در بخش فرهنگي دولت داشته باشد آيا دعوتش را قبول خواهيد كرد؟
امكان ندارد ايشان چنين پيشنهادي به من بدهد. چون يكي از اعتراضات ايشان همين بود كه هيچ مسوولي حق ندارد اقوامش را دور خودش جمع كند و به آنها مسووليت بدهد.
يكي از فرزندان شما هجده سال دارد و احتمال دارد كه او هم مانند شما بخواهد بهزودي وارد فضاي سياسي شود؛ در اين صورت آينده او چه خواهد شد؟
فرزندم علاقهاي به سياست ندارد. قرار است تابستان امسال به سربازي برود و بعد به دنبال كارگرداني سينما برود.
به نظر ميرسد بعد از تغيير قانون اساسي ارمنستان مجلس قدرت بيشتري خواهد داشت، آيا آقاي پاشينيان در مجلس نميتوانست موثرتر باشد؟
فكر ميكنم كه ايشان در پستهاي اجرايي كارهاي پرثمرتري انجام خواهد داد.
پوشاك هاكوپيان در ايران يكي از برندهاي لباس لاكچري است؛ خيلي دلم ميخواهد بدانم روي پيراهن شما چه نوشته شده است؟
به خاطر شرايط آب و هوايي اين لباس را پوشيدهام و هيچ ارتباطي با جريانهاي سياسي امروزمان ندارد. ما در تحريريه هستيم و خبرنگاران دوست دارند لباس راحت بپوشند.
ارامنه معمولا در دنيا با دو تصوير شناخته ميشوند؛ يك تصوير، چيزي است كه در هاليوود از آنها ساخته شده است و تصوير دوم موزيسينهاي سرآمد است. در آينده نزديك ارامنه را بايد با چه تصويري بشناسيم؟
سوال سختي است؛ اميدوارم كه پيامي كه مردم ارمنستان با انقلاب مسالمتآميزشان به دنيا دادند حفظ و اين تصوير مثبت از ارامنه در اذهان تثبيت شود.
زهرا راد- شاهده يوسفي / روزنامه اعتماد