تاکنون ۴۰ پیوند رحم در سراسر دنیا انجام شده است که حاصل آن تولد ۱۰ نوزاد بوده است. در آلمان تاکنون سه زن صاحب رحم پیوندی شدهاند. آیا تراجنسهایی که روزی مرد بودهاند هم میتوانند صاحب رحم پیوندی شوند؟
در ماه مارس و مه امسال در بیمارستانی در شهر توبینگن در ایالت بادنوورتمبرگ آلمان، دو کودک به دنیا آمدند. آنچه این نوزادان را با دیگر متولدین آن روزها متفاوت میکرد، رحم مادرشان بود؛ این دو کودک از رحمی پیوندی به دنیا آمدهاند.
دیتلم والوینر، مدیر کلینیک زنان بیمارستان دانشگاه توبینگن از این رویداد به عنوان "اتفاقی فوقالعاده" یاد میکند. به اعتقاد او این اتفاق، فصل جدیدی در جراحیهای مربوط به پیوند اعضا در انسان را رقم میزند.
در پیوند عضو در توبینگن، پزشکانی هم از شهر یوتبری (گوتنبرگ) سوئد همکاری داشتند که به عنوان پیشگامان حوزه پیوند رحم شناخته میشوند. تا کنون در سراسر جهان ۴۰ پیوند رحم انجام شده که ۱۰ زایمان را به همراه داشته است.
کمک به "زن" شدن و "مادر" شدن
پرفسور سارا بروکر که به عنوان مدیر پزشکی "انستیتوی تحقیقاتی سلامتی زنان" در جریان پیوند رحم به بیماران بوده است، از اهمیت چنین عملی برای زنان سخن میگوید. پرفسور بروکر میگوید، موضوع بر سر دخترانی است که بدون اندام جنسی و رحم به دنیا آمدهاند. تقریبا از هر ۴۵۰۰ نوزاد دختر، یکی این نقص ژنتیکی نادر را دارد که به نام سندروم Müllerian agenesis شناخته میشود. معمولا این بیماری (نقص) در دوران بلوغ خودش را نشان میدهد. دختران دچار این بیماری هرچند تخمدان دارند و ترشح هرمونهای جنسی و رشد پستانها در آنها عادی است، اما به گفته پرفسور بروکر، خونریزی ماهیانه در آنها مشاهده نمیشود.
تقریبا ۸۰۰۰ شهروند آلمانی به این نقص دچارند.
پرفسور بروکر میگوید، دختران به ویژه در دوران بلوغ از نظر روحی بسیار حساس و صدمهپذیرند و درست در همین دوران است که از این نقص در بدن خود باخبر میشوند. دکتر بروکر اضافه میکند، در گذشته تنها میتوانستیم به آنها بگوییم که "تنها نیستید"، اما حالا میتوانیم بگوییم، "میتوانیم به شما کمک کنیم."
نخستین گام، ساخت واژن
برای بیشتر بیماران مسئله اصلی در وهله نخست، بچهدار شدن نیست. بسیاری از کسانی که دچار این نقص هستند خواست اولیهشان داشتن زندگی جنسی عادی است. به گفته پرفسور بورکر بر روی این دسته از مراجعان، ابتدا واژینوپلاستی انجام میشود. این پزشک میافزاید، این مرحله کمک به دختران برای "زن" شدن است.
تاکنون در توبینگن ۵۶۰ زن تحت این عمل جراحی قرار گرفتهاند و سالانه ۴۰ تا ۵۰ نفر به این مجموعه افزوده میشوند.
گام دوم: پیوند رحم
پرفسور بورکر میگوید، میخواستیم به دختران "نه تنها امکان زن شدن که امکان مادر شدن" هم بدهیم. "گام منطقی بعدی" در راه رسیدن به این هدف به گفتهی پزشک محقق، پیوند رحم است.
در کلینیک دانشگاه توبینگن از سال ۲۰۱۶ تاکنون سه عمل از این دست انجام شده است. در این شهر، در هر سه مورد، اهداکنندهی رحم به بیماران، مادران آنها بودند. در گام نخست رحم اهداکننده خارج میشود. سپس عضو را شستشو میدهند تا اجزای خونی که ممکن است بعدها منجر به انسداد جریان خون شوند، از بین بروند. و در پایان عضو را به بدن گیرنده پیوند میزنند. پرفسور بروکر میگوید، بیمار پس از پیوند، برای نخستین بار در زندگی خونریزی ماهیانه را تجربه میکند.
هر سه عمل پیوند رحم در توبینگن تاکنون موفقیتآمیز بودهاند.
بارورکردن
بارداری برای رحمهای پیوندی از طریق باروری مصنوعی (لقاح مصنوعی) صورت میگیرد. سپس تخمک بارورشده را در رحم قرار میدهند. خارج کردن نوزادانی که از این روش در رحم پیوندی پرورش مییابند، با عمل سزارین انجام میشود.
هزینههای عمل پیوند رحم
به گفته تیم پیوند رحم کلینیک دانشگاه توبینگن، تمامی بخشهای این بیمارستان به گونهای با عمل پیوند رحم و تولد نوزادان بزرگ شده در این رحم درگیر بودهاند و هزینه این عمل زیر ۵۰ هزار یورو تخمین زده میشود.
یک کار تیمی واقعی: ۴۰ متخصص از ۱۸ بخش کلینیک دانشگاه توبینگن در عمل پیوند رحم شرکت داشتند
پزشکان میگویند سه عمل پیوند رحم، به تولد دو نوزاد از دو مادر انجامیده است و پیوند سوم هم که در ژانویه سال ۲۰۱۹ انجام شده، موفقیتآمیز بوده است و احتمالا نوزاد سوم در سال ۲۰۲۰ متولد میشود.
آیا تراجنسیها هم که روزی مرد بودهاند، میتوانند بچهدار شوند؟
پزشکان پروژهی تحقیقاتی توبینگن میگویند بر پایه دانش پزشکی کنونی، این مسئله هنوز ممکن نیست. دلیل آنها برای این ادعا، نبود تخمدان و در نتیجه آن کمبود هورمونهای مورد نیاز برای سالم ماندن و درست کار کردن رحم در بدن این افراد است.
پرفسور بورکر میگوید اگر چه تحقیقاتی در مورد پیوند تخمدان شده است اما نمیتوان خطر و احتمال موفقیت این پیوند را به درستی تخمین زد. به اعتقاد این پژوهشگر، از لحاظ اخلاقی هم چنین عملی در حال حاضر قابل پذیرش نیست.
در مقابل از نگاه اوربان ویزینگ، مدیر انستیتوی اتیک و اخلاق دانشگاه توبینگن، پیوند رحم به لحاظ اخلاقی نه تنها مشکلی ندارد، بلکه باید آن را در گروه وظایف اصلی علم پزشکی قرار داد.
دویچه وله فارسی
دویچه وله فارسی