"فریاد مردم خشمگین" عبارتی است که در گزارشهای خبری بسیاری از رسانههای خارجی در مورد رویدادهای اخیر ایران به چشم میخورد. موضوع اعتراض جوانان به تورم و بیکاری و همزمان رنگوبوی سیاسی آن در صدر اخبار جهان است.
روز هفتم دی (۲۸ دسامبر) یکی از روزهای آرام خبری در رسانههای غربی، در فاصله عید کریسمس تا سال نو میلادی، نخستین گردهمآیی اعتراضی در ایران در شهر مشهد توجه رسانههای خارج از ایران را به خود جلب کرد. این گردهمآیی در اعتراض به گرانی و تورم به سرعت از شهر مشهد به شماری از شهرهای کوچک و بزرگ ایران سرایت پیدا کرد و به صدر اخبار رسانههای جهان تبدیل شد.
سهشنبه ۱۲ دی ماه، دوم ژانویه، وبسایت روزنامه آلمانی "زود دویچه"، در مقالهای نسبتا مفصل به شرح این اعتراضها پرداخته است. در این مقاله که با اشاره به خستگی مردم ایران از گرانی، تورم، بیکاری و وعدههای توخالی آغاز شده، روند گسترش اعتراض در شش روز گذشته شرح داده شده است.
در این مقاله ضمن اشاره به این نکته که مهار این اعتراضها برای نیروهای امنیتی ایران ساده نخواهد بود، این پرسش بحثبرانگیز مطرح شده است که آیا "تظاهرکنندگان بدون رهبری و یک مشی سیاسی مشخص موفق میشوند تودههای مردم را برای پیوستن به این اعتراضها بسیج کنند؟" همزمان با اشاره به گزارش رسانههای دولتی در مورد "حمله تظاهرکنندگان مسلح به ایستگاه های پلیس و پایگاههای نظامی"، پیشبینی شده است که حال سرکوب معترضان رنگ و بوی دیگری به خود خواهد گرفت.
وبسایت روزنامه بریتانیایی "ایندیپندنت" هم در شرح رویدادهای اخیر ایران به طور مشخص اشاره میکند که "معترضان هنوز به وضوح نماینده اکثریت ایرانیان نیستند". مقاله "ایندیپندنت" با اشاره به هزینه بالای مجموعههای تحت مدیریت دولت و هزینه تبلیغات حکومتی و مساجد، عدم برخورداری همه اقشار جامعه از ثروت ملی را موتور اصلی اعتراضها میداند. این مقاله در عین حال تأکید میکند: «این اعتراضها هر چند بهار ایرانی نیست، اما ریشههایی مشابه قیامهای سالهای پیش در کشورهای عربی دارد. عدم بهرهمندی بخش بزرگی از جمعیت کشور از منابع طبیعی و ثروت نفتی صدای اعتراض جوانانی را که تغییر میخواهند بلند کرده است.»
"ایندیپندنت" تأکید میکند که ایران، بیش از هر کشور دیگری در منطقه، توانایی پیوستن به اقتصادهای نوظهور و کشورهای در حال رشد در جهان را دارد و معتقد است که این "انگیزهای قدرتمند برای جوانان وطندوست ایرانی است که تغییر میخواهند".
سرکوب معترضان و افزایش خشونتها
سخنان حسن روحانی، رئیسجمهور ایران، مبنی بر اینکه گردهمآیی مسالمتآمیز و برگذاری تظاهرات جزو حقوق شهروندی مردم ایران است نیز بازتاب وسیعی در رسانههای خارجی داشته است. اما همزمان مسدود کردن شماری از شبکههای اجتماعی و کاهش سرعت اینترنت برای جلوگیری از برگزاری تجمعات انتقادهای فروانی را به همراه داشته است.
وبسایت روزنامه "واشنگتن پست" ضمن اشاره به مسدود شدن موقت تلگرام و تلاش برای کنترل رویدادهای اخیر نوشته است که خشونت در سرکوب معترضان رو به افزایش است اما مقامات رسمی هر گونه دخالت نیروهای انتظامی در حوادثی را که منجر به کشته شدن شماری از معترضان شده است رد میکنند. "واشنگتنپست" به سخنان حبیبالله خجستهپور، معاون سیاسی امنیتی استانداری لرستان، اشاره کرده که گفته است «هیچ تیری از ناحیه نیروهای نظامی، انتظامی و امنیتی ما به سمت مردم شلیک نشده است.»
این در حالی است که حمیدرضا کاظمی، نماینده پلدختر و عضو مجمع نمایندگان استان لرستان، در گفتوگو با رسانههای داخل کشور در مورد حوادث شهر دورود گفته بود که مأموران چارهای جز تیراندازی نداشتهاند.
وب سایت خبری مجله آلمانی "اشپیگل" نیز که در شش روز گذشته تحولات ایران را پوشش داده است روز سهشنبه (۱۲ دی/ دوم ژانویه) نوشته است: «بعید است که این اعتراضها در حال حاضر خطری جدی برای حکومت ایران باشد، اما تأثیر آنها در چند روز و چند هفته آینده روشن خواهد شد. این تأثیر وابسته به آن است که آیا خشونتها افزایش پیدا خواهد کرد یا خیر و پاسخ رهبران ایران به آن چه خواهد بود.»
دویچه وله