حبیب (سمت راست) و وحید از پاییز سال ۹۷ تاکنون در زندان عادل‌آباد شیراز به سر می‌برند
سازمان عفو بین‌الملل در گزارشی مفصل که در ۴۸ صفحه منتشر شده است، جزئیات شکنجه اعمال شده علیه وحید و حبیب افکاری را که در زندان به سر می‌برند، مستند کرده است. در این گزارش با اشاره به این که این دو برادر زندانی در «سلول‌های انفرادی بدون پنجره محبوس» بوده‌اند، آمده است که علاوه بر شکنجه‌های مداوم این دو زندانی، مقام‌های زندان از دسترسی آنها به تماس تلفنی، ملاقات با خانواده و مراقبت پزشکی مناسب جلوگیری کرده‌اند.
وحید و حبیب افکاری به اتفاق برادرشان نوید در جریان اعتراضات مرداد ۱۳۹۷ در شیراز بازداشت و به «محاربه» و قتل کارمند یک نهاد امنیتی متهم شدند.
نوید افکاری، کشتی‌گیر ۲۷ ساله، با وجود ابهامات فراوانی که در پرونده‌اش بود و از سوی وکلایش اعلام شد و به رغم کارزار جهانی در مخالفت با اعدامش، در روز ۲۲ شهریور ۹۹ اعدام و شبانه دفن شد و حبیب و وحید افکاری به ۵۴ سال و ۲۷ سال زندان محکوم شدند.
سعید افکاری، دیگر برادر این دو زندانی پیشتر خبر داده بود که بر اساس دستور دادستان استان فارس در تاریخ دوم اسفند ۹۹، حبیب و وحید باید به بند عمومی زندان منتقل می‌شدند، ولی آنها هم‌چنان در سلول انفرادی زندانی هستند.
وحید افکاری: شکنجه، دو اعتصاب غذا، دو خودکشی ناموفق
بر اساس گزارش تازه عفو بین‌الملل، وحید افکاری پس از بازداشت در آبان ۹۷، به مدت ۱۲ روز در «یک سلول انفرادی با ابعاد دو متر در دو متر، بدون هیچ گونه دسترسی به دنیای بیرون» بازداشت شده و خانواده او نیز هیچ اطلاعی از وضعیتش نداشتند.
وحید افکاری در شکایاتی که در قوه قضاییه ثبت کرده و همچنین در جلسات دادگاه گفته است «برای دادن اقرار علیه خود و برادرانش بارها مورد شکنجه و سایر رفتارهای بیرحمانه و غیرانسانی» قرار گرفته و بازجویان او را تهدید به مرگ و «زندانی کردن، کشتن یا آسیب رساندن به اعضای خانواده وی» و همچنین «آزار جنسی مادر و خواهرش» کرده‌اند.
او در طول دوران بازداشت دو بار دست به اعتصاب غذا زد و یک بار در اواخر آبان ۹۷ با یک تکه شیشه اقدام به بریدن گردن خود و خودکشی کرد که پس از عمل جراحی در بیمارستان نمازی شیراز نجات یافت ولی پس از مدتی درمان او متوقف و به زندان برگردانده شد.
دومین اقدام به خودکشی در بهمن همان سال ثبت شده است که این بار او با مصرف «بیش از حد قرص‌های خواب آور» اقدام به خودکشی کرد که مجددا به بیمارستان منتقل شد و پس از نجات یافتن، علیرغم «هشدارهای صریح پزشکان» درباره «کاهش سطح هوشیاری و کمبود اکسیژن که می‌تواند منجر به ایست قلبی و مرگ شود»، او را به سلول انفرادی برگرداندند.
مسئولان زندان به وحید افکاری گفته‌اند که او برای اقدام به خودکشی باید تنبیه شود و به همین جهت دو ماه او را از ملاقات با خانواده‌اش منع کردند.
حبیب افکاری؛ شکنجه، آسیب فیزیکی و حس خفگی
در بخش دیگری از این گزارش به وضعیت حبیب افکاری پرداخته شد که روز ۲۲ آذر سال ۹۷ و پس از آن که پیگیر بازداشت برادرانش، نوید و وحید افکاری بود، «توسط ماموران لباس شخصی وزارت اطلاعات» بازداشت شد.
حبیب افکاری نیز پس از بازداشت به مدت ۳۳ روز در زندان انفرادی بوده و عوامل وزارت اطلاعات به او گفته‌اند: «اینجا جایی است که بیضه‌هاتو می‌کشیم، جاییه که خروس توش تخم میذاره.»
بر اساس شکایتی که حبیب افکاری از وضعیت خودش در دوره زندان تنظیم و به مقام‌های قضایی ارائه داده، فاضلاب دستشویی داخل سلول انفرادی او بوده و بازجویان وزارت اطلاعات او را «مکرراً تحت شکنجه و سایر رفتارهای بیرحمانه و غیرانسانی» قرار دادند که علیه برادرانش شهادت بدهد.
بر اثر این شکنجه‌ها، «کتف چپ حبیب افکاری دررفت که به پارگی تاندون‌ها انجامیده و مچ دست چپ و یکی از انگشتان پای راست او نیز دچار شکستگی شد» و ماموران با کشاندن پلاستیک روی صورتش به او «حس خفگی» داده‌اند و یکی از شکنجه‌گرها گفته است که در صورت مقاومت «بیضه‌هایش را هم می‌ترکانم».
در یک مورد دیگر از شکنجه‌ها، بازجوها بارها او را در سلولی نگه داشته‌اند که در آنها صدای فریاد برادرش نوید افکاری از درد به گوش او می‌رسیده و به او می‌گفتند: «اگر نوید زیر این شکنجه‌ها بمیرد، مقصرش تویی» و او را تهدید می‌کردند که اگر او «اعتراف» نکند، برادران، مادر، همسر یا خواهر باردارش را خواهند کشت یا به آنها آسیب خواهند رساند.
بر اساس این گزارش، حبیب افکاری بر اثر شکنجه «دچار سردرد و حملات تشنجی شده» و مأمورین وزارت اطلاعات در پاسخ به درخواست‌های او برای رسیدگی به وضعیتش، به او گفته‌اند که «اینجا اطلاعات است و هیچ گونه نظارتی نیست» و «مراجع قضایی هم زیر نظر ماست».
سازمان عفو بین‌الملل تاکید کرده است که عمده استنادات قوه قضاییه ایران علیه این دو برادر متکی به «اعترافات تحت شکنجه» بوده و دادگستری شیراز به شکایات این زندانی درباره شکنجه و آزارهای جسمی و جنسی توجه نکرده و در برخی موارد اقدام به تمسخر یا تنیبه مجدد این زندانیان کرده‌اند.
خانواده افکاری؛ بازداشت و تهدید به کشته شدن
بر اساس این گزارش، از شهریور سال گذشته تاکنون، این دو زندانی و خانواده‌شان بارها درخواست انتقال آنها از زندان انفرادی به «بند عمومی زندان» را طرح کرده‌اند که نتیجه‌ای نداشته و مقام‌های قضایی و امنیتی «هیچ توضیحی» در این زمینه نمی‌دهند.
علاوه بر این حسین افکاری، پدر برادران افکاری به دلیل پیگیری شکایات مربوط به شکنجه شدن وحید و حبیب افکاری، به توهین و افترا به مقام قضایی متهم شده و دادگاه برای او یک سال حکم حبس و ۷۴ ضربه شلاق صادر کرد که در دادگاه تجدیدنظر این حکم نقض شد.
ماموران امنیتی همچنین خانواده افکاری را با «تهدید به کشتن» حبیب افکاری و وحید افکاری در زندان، «تبعید» آنها به یک زندان دور از استان فارس، نگهداری آنها در سلول انفرادی برای تمام مدت مجازات حبس و تهدید به بازداشت یا کشتن همه اعضای خانواده» به طور دائم آزار داده‌اند.
ماموران همچنین علاوه بر فشار بر خانواده برای دفن نوید افکاری «در قبرستانی دورافتاده در روستای سنگر در شهرستان سپیدان، که حدوداً در فاصله ۷۵ کیلومتری شیراز قرار دارد»، از نصب سنگ قبر روی مزار او جلوگیری کرده و زمین اطراف محل دفن نوید افکاری را با بولدوزر تخریب کرده‌اند.
سازمان عفو بین‌الملل همچنین با تاکید بر ضرورت آزادی این دو زندانی، خواستار تحقیقات درباره نقش ماموران آگاهی و وزارت اطلاعات، مسئولان زندان عادل‌آباد شیراز و همچنین بازپرس‌های شعبه‌های ۸ و ۱۰ بازپرسی دادسرای ویژه امور جنایی و جرایم امنیتی شهرستان شیراز» شده است.
سازمان عفو بین‌الملل در بخش دیگری از گزارش خود با اشاره به مواد متعدد شکنجه در زندان‌های ایران از جمله «ضرب و جرح، شلاق، شوک الکتریکی، آویزان کردن، اجبار به نشستن یا ایستادن در وضعیت‌های دردناک، اعدام مصنوعی، القای حس خفگی با آب، خشونت جنسی، تجویز به اجبار مواد شیمیایی و محرومیت عامدانه از مراقبت‌های پزشکی»، نقض حقوق بشر در ایران را سیستماتیک و مستمر توصیف کرده است.
تاکید دوباره بر پیگیرد ابراهیم رئیسی
در بخش پایانی این گزارش با اشاره به اعلام پیروزی ابراهیم رئيسی در انتخابات ریاست جمهوری و سابقه او در اعدام‌های تابستان ۶۷ تاکید شده است که رئيس جمهور آینده ایران «باید برای جنایت علیه بشریت مورد تحقیق و تفحص قرار بگیرد».
در تابستان سال ۶۷ که شمار زیادی از زندانیان سیاسی به دستور روح‌الله خمینی به قتل رسیدند، ابراهیم رئیسی معاون دادستان تهران و یکی از اعضای هیئت مشهور به «هیئت مرگ» بود که تصمیم‌گیری دربارهٔ اعدام زندانیان به آن واگذار شده بود.
حسینعلی منتظری، از مراجع تقلید شیعه و قائم مقام وقت خمینی، در دیدار با اعضای این هیئت، آن اعدام‌ها را «بزرگ‌ترین جنایت در تاریخ جمهوری اسلامی» توصیف کرد و گفت در تاریخ از اعضای این هیئت به عنوان «جنایتکار» نام خواهند برد.
سازمان عفو بین‌الملل پیش از این با اشاره به پرونده اعدام‌های تابستان ۶۷ از کشورهای عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل خواسته است که با «تأسیس یک مکانیسم بی‌طرف و مستقل» کمک کنند تا «شواهد و اسناد مرتبط با جدی‌ترین جرایم بین‌المللی ارتکاب یافته در ایران» تقویت شوند تا «زمینه دادرسی‌های کیفری مستقل و عادلانه» علیه مقام‌های حکومت ایران فراهم شود.
در انتخابات اخیر ریاست جمهوری ایران، بازماندگان اعدام‌های تابستان ۶۷ و خانواده قربانیان کشتار آبان ۹۸، در بیانیه‌های متعددی با اشاره به سوابق ابراهیم رئیسی در این رویدادها، خواستار تحریم انتخابات و دادخواهی برای رسیدن به عدالت شدند.
ابراهیم رئیسی که نام او به عنوان برنده انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ اعلام شده است، به تازگی گفته است باید برای رفتارش مورد تشویق و تقدیر قرار بگیرد.
رادیو فردا
