جنجال تنديس دو سردار رقيب در ايران و يونان
آريوبرزن در ياسوج ، اسكندر در مقدونيه
جواد حيدريانتابستان2337 سال پيش كه آريو برزن سردار بزرگ هخامنشي رو درروي تهاجم دشمن ديرسال رومي با اسكندر، سپاهي شهرت‌طلب مقدوني در كوهپايه‌هاي زاگرس سرشاخ شد، هيچكس فكرش را نمي‌كرد تابستان دو هزار سال بعد بر سر مجسمه‌‌هاي‌شان در اين سو و آن سوي جهان جدالي غريب درگيرد. جدال بر سر پايين كشيدن مجسمه برنزي آريو برزن شهر ياسوج در حالي كماكان ادامه دارد كه پيش‌تر نقاشي‌هاي شاهنامه از ديواري در شهر مشهد پاك شد و مجسمه آرش كمانگير در ميدان امام شهر ساري به زير كشيده شد. در ياسوج، زادگاه آريو برزن در حالي خواستار پايين كشيدن مجسمه آريو برزن شده‌اند كه آن سوي مرز در اسكوپيه پايتخت مقدونيه بر سر تصاحب هويت اسكندر جدالي سخت بين يونان و مقدونيه در گرفته است. اسكندر ميراث غرب در تهاجم به شرق باستان لقب گرفته و يوناني‌ها و مقدونيه‌يي‌ها بر سر تصاحب اعتبارش يقه مي‌درند، آريو برزن سردار غيور ايراني اما در زادگاهش غريب و مهجور افتاده و مجسمه‌اش در گودال نزاعي سياسي در حال فرو افتادن است. دو هزار سال بعد تاريخ اين ارابه بيرحم روزگار، نزاعي عجيب را رقم زده است و در تقارني معنا‌دار مجسمه‌هاي اين دو سردار ايراني و رومي در جدالي عجيب گير افتاده‌اند. دو سال پيش در جنوب غرب ايران و در مركز كهگيلويه و بويراحمد، ميدان محله اكبرآباد شهر ياسوج، آريو برزن را سوار بر اسبي برنزي ديد كه با شكوهي اساطيري سيماي شهر را جلالي تازه داد و به گفته بهرامي، شهردار ياسوج رضايت عموم را به دنبال داشت و آن روز هيچ اعتراضي را از كسي نديد. در آن سوي اين جدال مشترك تاريخي، مركز شهر اسكوپيه پايتخت مقدونيه مجسمه‌يي?? متري برنزي به وزن 40 تن از اسكندر را به خود ديد كه يوناني‌ها گفتند، اين كار دزدي ميراث تاريخي يونان است.يوناني‌ها اسكندر را قهرمان تاريخي خودشان مي‌دانند اما مقدوني‌ها مي‌گويند او متعلق به تاريخ مقدونيه است و نمادش بايد در زادگاهش نصب شود.
ساخت و نصب اين دو مجسمه اما دو هزار سال بعد در تاريخ 25 خرداد سال 90 به اختلافات شديدي دامن زد كه در پي آن و در ايران، موسوي‌پور دادستان ياسوج به درخواست عوض شهابي‌فر، فرمانده سپاه فتح استان كهگيلويه و بويراحمد، به شهرداري ياسوج براي پايين كشيدن مجسمه نمادين سردار بزرگ هخامنشي در ياسوج اولتيماتوم داد كه البته با واكنش نماينده ولي فقيه در استان و نماينده مجلس خبرگان رهبري روبرو شد.
سردار شهابي‌فر در كنگره سرداران و 600 شهيد شهرستان بويراحمد گفته بود: «امروز دم اسب آريو برزن را مشرف بر تمثال مبارك شهيدان كرده‌اند كه ضروري است دادستان كهگيلويه و بويراحمد دستور تخريب آن را بدهد.» دادستان هم بعد از اين اظهارنظر در نامه‌يي شهردار ياسوج را موظف به اجراي قانون دانست و از او خواست هر چه زودتر نماد اين سردار هخامنشي را از ميدان شهر برچيند.
حجت‌الاسلام محمود موسوي‌پور در اين باره به خبرنگار «اعتماد» گفت: «به درخواست سپاه و مردم مومن و خانواده شهدا درخواست جمع‌آوري اين مجسمه را داده‌ايم. شهر ياسوج پر از چاله چوله است و به جاي نمادهاي دوران هخامنشي شهرداري بايد به فكر اين مشكلات باشد.»
دادستان ياسوج اظهار داشت: «سپاه نامه‌يي به دادستاني نوشته است كه با توجه به اينكه ما ارزش‌هاي متعددي داريم كه مي‌شود به عنوان نمادهاي ارزشي استفاده شود، در اين نامه تقاضا كرده‌اند كه به جاي اين مجسمه از نمادها و ارزش‌هاي اصيل استفاده شود. بر اين اساس ما هم به شهرداري نامه‌يي نوشتيم كه در اين‌باره اقدام كنند.»
وي بيان كرد: در حالي كه رفتگرهاي شهرداري به در خانه‌هاي مردم مراجعه كرده و تقاضاي كمك مالي مي‌كنند و پارك‌هاي ما نياز به توسعه و فضاي سبز ما مشكل دارد، اگر به جاي اين مجسمه‌هاي چند ميليوني و جشن‌هاي ميليوني به اينها پرداخته شود، بهتر است.
موسوي‌پور اظهار داشت: «نمادهاي ارزشي زيادي در جامعه داريم از جمله شهدا، علما و نقش مردم در صحنه‌هاي مختلف انقلاب كه بهتر است به جاي مجسمه‌هايي كه فرهنگ نگهداري از آن را نداريم و فردا خراب مي‌شوند، از اين نمادها استفاده كنيم. در صورتي كه شهرداري ياسوج در موعد مقرر نسبت به برداشتن اين مجسمه اقدام نكند برخورد قانوني صورت مي‌گيرد.»
بهرامي، شهردار ياسوج اما در گفت‌وگو با «اعتماد» با تاكيد بر اينكه ما همه‌چيزمان را مديون شهدا هستيم، گفت: «80 درصد نمادهاي شهر و نام خيابان‌هاي ياسوج متبرك به نام شهداست و اساسا مجسمه آريو برزن تقابلي با ارزش‌هاي مدنظر ما ندارد چرا كه اين سردار جان خود را در راه مقابله با دشمنان ايران براي دفاع از ناموس ايران فدا كرد.»
وي ادامه داد: «در هيچ جاي تاريخ از آريو برزن جز سرداري فداكار نامي برده نشده و هيچ جا نمي‌بينيم كه اين سردار ظالم، فاسد، فاسق و حتي پادشاه باشد. با اين حال طبق گفته تاريخ اين سردار متولد اين تكه از ايران است و به احترام او نمادش را بر ميداني گذاشته‌ايم.»
به باور شهردار ياسوج، « اگر ما به فداكاري بزرگان وطن‌مان احترام نگذاريم و قدر سرداراني مثل آريو برزن را ندانيم، نبايد انتظار داشته باشيم آيندگان فداكاري اين همه شهيد و شهيدان دفاع مقدس را به ياد داشته باشند و به ارزش‌هاي ما احترام بگذارند.»
با اين حال نماينده ولي فقيه در كهگيلويه و بويراحمد با برداشتن تنديس «آريو برزن» در ميدان ورودي شهر ياسوج مخالفت كرد و گفت: پاسداشت قهرمانان ملي منافاتي با ارزش‌هاي اسلامي ندارد.
آيت‌الله سيد كرامت‌الله ملك‌حسيني گفت: آريو برزن يك سردار ايراني ضدظلم، ضدتجاوز و ضداشغالگري بوده است و پاسداشت آن هيچ اشكالي ندارد بلكه قدرداني از چهره‌هاي مثبت و افتخارآفرين وظيفه هر انسان شرافتمندي است.
وي اظهار داشت: كساني كه مخالف نصب اين تنديس هستند جلوي پخش سريال‌هايي مثل «جومونگ» و قهرمان‌هاي خودساخته ديگر كشورها را از تلويزيون بگيرند.
آيت‌الله ملك‌حسيني با بيان اينكه ايران آنقدر قهرمان ملي و اسلامي دارد كه امثال «جومونگ» به اندازه خاك پاي هيچكدام از آنان نيست، گفت: شاهنامه فردوسي مملو از داستان‌هاي حماسي و قهرمانان ايراني است و لازم است جوانان ما به جاي اينكه وقت خود را صرف داستان‌هاي تخيلي و دروغ‌پردازي‌هاي ساير كشورها درباره قهرمانان‌شان كنند با قهرمانان كشور خودشان آشنا شوند.
عضو خبرگان رهبري تصريح كرد: كساني كه تعصبات بيجا نسبت به اينگونه مسائل بي‌اهميت دارند درباره ناهنجاري‌هاي اجتماعي و تظاهر به گناه در شهرهاي استان حساسيت و غيرت نشان دهند.
وي با اشاره به اختلاف‌هاي محلي ساكنان بخش‌هاي «اكبرآباد» و «نجف‌آباد» شهر ياسوج درباره مالكيت ميدان مكان نصب اين تنديس در شهر ياسوج، تصريح كرد: اهالي اين منطقه مي‌گويند پس از نصب اين تنديس اختلافات قديمي بر سر اين ميدان رفع شده كه اين خود نكته مثبتي است.
با اين حال اگرچه بيش از دو هزار و سيصد سال از نبرد آريو برزن با اسكندر مقدوني گذشته اما شرح باشكوه جانفشاني اين سردار ايراني براي همگان دلپذير است. سرداري كه براي نجات تخت‌جمشيد از آتش خشم اسكندر، خود و خواهرش را به همراه هزاران سرباز در كوهپايه‌هاي زاگرس فدا كرد. آريو برزن سردار بزرگ تاريخ ايران است كه در سال 331 پيش از ميلاد مسيح در يكي از نقاط كهگيلويه و بويراحمد در برابر يورش اسكندر مقدوني به ايران‌زمين، دليرانه از سرزمين خود پاسداري كرد و در اين راه جان باخت و كرداري از شجاعت و از جان‌گذشتگي در راه ميهن را براي آيندگان به يادگار گذاشت. مجسمه آريو برزن چندي پيش توسط شهرداري ياسوج در يكي از ميادين اين شهر نصب شده است.
