شورای آتلانتیک، اندیشکده آمریکایی که در حوزه روابط بین‌الملل فعالیت می‌کند، در گزارشی به زندگی و سوابق جمیله علم‌الهدی، «بانوی نخست» و همسر ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری آینده ایران، و تاثیر این زوج بر «حقوق زنان در ایران» در سال‌های آینده پرداخته است.
در گزارشی که روز پنجشنبه، سوم تیرماه، در وب‌سایت شورای آتلانتیک منتشر شد، پیش از پرداختن به سوابق جمیله علم‌الهدی، اشاره شده که «از نظر تاریخی، همسران روسای جمهوری ایران در فضای عمومی فعال نبوده‌اند، اما از زمان انتخابات سال ۱۳۸۸، همسران نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در کانون توجه قرار گرفتند.» در سال ۱۳۸۸، حضور پررنگ زهرا رهنورد در کارزار انتخاباتی همسرش میرحسین موسوی، عامل این تحول بود.
در این گزارش، ابتدا یک بیوگرافی کوتاه از جمیله علم‌الهدی آمده است: «او در سال ۱۳۴۴ در یک خانواده روحانی فوق‌محافظه‌کار در شهر مشهد متولد شد. او فرزند آیت‌الله احمد علم‌الهدی است که امام‌جمعه مشهد و نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی و عضو شورای خبرگان رهبری است. او در سال ۱۳۶۲، زمانی که ۱۸ سال داشت، با ابراهیم رئیسی ازدواج کرد و آن‌ها دو دختر دارند. او پس از ازدواج در رشته مامایی تحصیل کرد و مدرک کارشناسی گرفت، اما بعد تغییر رشته داد و از دانشگاه تربیت مدرس در رشته علوم تربیتی (فلسفه تعلیم و تربیت) دکترا گرفت.»
در این گزارش با نقل جملاتی از مقاله‌ای که علم‌الهدی در سال ۱۳۹۴ منتشر کرده است، او همچون پدرش از «طرفداران اسلامی کردن علوم» معرفی شده که به‌دنبال ارزیابی مسائل اجتماعی از منظر اسلامی است و بنیان‌گذاری و ریاست او «پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی» نیز در همین راستا ارزیابی شده است.
براساس این گزارش، «با وجود تحصیل علم‌الهدی در رشته علوم تربیتی، دیدگاه‌های او ریشه در سنت خانوادگی و محافظه‌کاری دارد، به این معنا که او معتقد است، نقش زن قبل از هر چیز، مادر و همسر بودن است.»
جمیله علم‌الهدی که براساس این گزارش «در سال ۹۶ گفته می‌شد پس از شنیدن تصمیم نامزدی همسرش در انتخابات، غش کرده است»، در کارزار انتخاباتی ۱۴۰۰، با برگزاری سخرانی، دیدگاه‌های خود را به به‌صراحت بیان می‌کرد.
او در یکی از سخنرانی‌های خود در کارزار انتخاباتی اخیر گفت: «تفكیك جنسیتی حاصل تمدن غربی است كه زن را در مقابل مرد و خانواده خود نشان می‌دهد و در تمام این تفکیک‌ها الگوی زنانه از بین رفته و زنان همانند مردان عمل می‌كنند.» او افزود: «در اسلام و قرآن، مفهوم جنسیت را نداریم، بلكه در آن مفهوم زوجیت عنوان شده است.»
او همچنین در یک سخنرانی، «حجاب» را «یک امر سیاسی» و راهی برای رهایی زنان دانسته است.
در این گزارش با کنار هم گذاشتن این نقل قول‌ها و چند مورد دیگر از اظهار نظرهای جمیله علم‌الهدی، آمده است: «آنچه همه این‌ها به ما می‌گوید، این است که با ریاست جمهوری رئیسی - علاوه‌بر ادامه آشکار سوءمدیریت، فساد سیستماتیک و سرکوب بیشتر - حقوق زنان نیز بیشتر محدود خواهد شد. رئیسی و همسرش به تقسیم کار سنتی بین زن و مرد اعتقاد دارند و سیاست‌های آنان در حوزه زنان بر این دیدگاه سنتی متمرکز خواهد بود که زنان باید همسر و مادر باشند.»
جمیله علم‌الهدی در طول کمپین انتخاباتی سال ۱۴۰۰ بر این موضوع تاکید کرده و گفته است: «الگوی سوم، خانواده‌گرایی در کنار تاثیرگذاری اجتماعی و فعالیت اجتماعی است.»
گزارش شورای آتلانتیک سیاست‌های دوره ابراهیم رئیسی در حوزه زنان را مشابه با دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد (۹۲-۱۳۸۴) می‌داند و به این اشاره می‌کند که پس از به قدرت رسیدن احمدی‌نژاد، یکی از نخستین اقدام‌ها، «به‌شکل نمادینی» تغییر نام «مرکز مشارکت زنان» به «مرکز امور زنان و خانواده» بود.
در ادامه گزارش پیش‌بینی شده است که در دوران ریاست جمهوری رئیسی، سیاست‌ها در این حوزه به‌گونه‌ای خواهد بود که «دسترسی زنان به وسایل پیشگیری از بارداری، محدودتر» می‌شود، تشویق و تبلیغ برای «ازدواج سنتی در سنین پایین‌تر» شدت می‌گیرد و محدودیت‌های بیشتری برای زنان ایجاد خواهد شد. ازجمله این محدودیت‌ها می‌توان به سختگیری بیشتر در زمینه حجاب اجباری، فعالیت سازمان‌های غیرانتفاعی حقوق زنان و مشارکت کامل زنان در جامعه و تشدید سرکوب فعالان حقوق زنان اشاره کرد.
ایندیپندنت فارسی
