راز ۱۲۵ ساله "کوکاکولا"
 |
| بر اساس تحقیقات انجام شده، کوکاکولا بعد از کلمه‌ی اوکی (Okay) شناخته‌‌شده ترین کلمه در جهان است. |
۱۲۵ سال پیش شربتی با هدف درمان سردرد و افسردگی به بازار آمد اما در نهایت تبدیل به محبوب‌ترین نوشیدنی در جهان شد. صحبت از کوکاکولاست که امروزه دومین لغت معروف جهان است و طرز تهیه‌اش در گاوصندوقی در آمریکا نگهداری می‌شود
قطعا روز ۸ مه سال ۱۸۸۶ زمانی که جان اسمیت پمبرتون وارد داروخانه‌اش در آتلانتا شد، هیچ تصوری نداشت که قرار است آن روز معمولی تبدیل به یک تاریخ مهم شود؛ روز یافتن ترکیب "کوکاکولا" محبوب‌ترین نوشیدنی در سراسر جهان.
البته ایرادی را هم نمی‌توان بر پمبرتون وارد کرد زیرا هر چه هست در آن روز او می‌خواست شربتی ضد سردرد، خستگی و افسردگی را در آزمایشگاهش تولید کند. پمبرتون هر لیوان از نوشیدنی تازه‌‌اش را به قیمت ۵ سنت به مشتریانش می‌فروخت. هر چند در نهایت آن اندازه خوشبخت نبود که در زمان حیاتش بتواند نصیبی هر چند اندک از شهرت و محبوبیت این ترکیب ابتکاری ببرد و کمی پیش از مرگ دستور تهیه ساخت کوکاکولا را در ازای ۲۳۰۰ دلار به آسا کندلر، بازرگان آمریکایی و شهردار شهر آتلانتا فروخت.
در عوض کندلر توانست به زودی از کوکاکولا یک "نوشیدنی ملی" بسازد که نامش مترادف با "زندگی به سبک آمریکایی" است. او کمی دستور تهیه کوکاکولا را دستکاری کرد و برای راحت‌تر کردن کار به جای لیوان و بشکه، بطری‌های مخصوصی را برای این نوشیدنی سفارش داد که امروزه همه آن را می‌شناسند و در نهایت محصولش را در سراسر آمریکا توزیع کرد. با این تغییرات همه دیگر می‌توانستند حتی در خانه‌هایشان هم کوکاکولا بنوشند.
در سال ۱۸۹۶، ده سال بعد از تهیه اولین ترکیب کوکاکولا آسا کندلر برای نخستین بار این نوشیدنی را به خارج از مرزهای آمریکا صادر کرد؛ به کوبا و کانادا.
ورود کوکا کولا به اروپا
جنگ جهانی دوم کوکاکولا را به یک مارک جهانی تبدیل کرد؛ البته از طریق کوله‌های سربازان آمریکایی. در سال ۱۹۴۲ ژنرال آیزنهاور شخصا دستور داد تا سه میلیون بطری کوکاکولا به اروپا صادر شود تا از این راه سربازان آمریکایی با نوشیدن این "بمب انرژی شیرین" تقویت شوند.
Bildunterschrift: Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift: تبلیغ کوکاکولا ویژه آفریقای جنوبیآندرئا اکسلر، روزنامه‌نگار و نویسنده کتابی در مورد "کوکاکولا" در همین رابطه می‌گوید: «در زمان جنگ جهانی دوم کوکاکولا در آمریکا به عنوان یک کالای مهم جنگی شناخته شد و هر سرباز آمریکایی سهمیه مشخصی را برای دریافت آن داشت تا جایی که کارخانه‌های کوچک مخصوصی برای پر کردن بطری‌ها ساخته شد. بعد از جنگ این امکان وجود داشت تا بلافاصله از همین کارخانه‌ها برای پوشش دادن بازار مصرف در اروپا استفاده شود. برای مردم کشورهای اروپایی هم کوکاکولا تا حدی نشانی از آزادی، دموکراسی و مدرنیته بود.»
بعد از پایان دوران جنگ سرد و از میان برداشته شدن پرده‌ی آهنین جدایی میان شرق و غرب، کوکاکولا به سرعت توانست جای خود را گستره‌های جغرافیایی شرق سابق باز کند. یک روز بعد از فروپاشی دیوار برلین کمپانی کوکاکولا در برلین شرقی و دیگر شهرهای شرق آلمان به طور رایگان بین مردم کوکاکولا پخش می‌کرد.
به گفته‌ی میشل بری، کارشناس امور تبلیغاتی نکته‌ی مهمی که در معروف کردن کوکاکولا نقش ایفا کرد، روش‌های هوشمندانه بازاریابی و تبلیغ برای این محصول بود. هر چند بی‌انصافی خواهد بود اگر از طرح سرزنده‌ی علامت کوکاکولا، نوشته‌ای سفید روی سطح قرمز، رنگ غافل ماند.
دست و پنجه نرم کردن با انتقادها
در تاریخ ۱۲۵ ساله‌ی کوکاکولا همیشه هم چرخ بر وفق مراد این کمپانی نچرخیده و بارها نام این شرکت عظیم به دلایل مختلف سر زبان‌ها افتاده است. در سال ۱۹۸۵ مسئولان کمپانی تغییرات جزیی را در دستور تهیه‌ی کوکاکولا اعمال کردند و محصول تازه‌ای را با نام "New Coke" با سر و صدای و هیاهوی بسیار به بازار دادند.
اما استقبال از این نوشیدنی جدید به هیچ وجه آن چیزی نبود که کوکاکولا انتظار داشت. یکی از مخالفان در نامه‌ی اعتراضی خطاب به مسئولان این کمپانی نوشت: «این تصمیم کدام احمقی بود که دستور تهیه را عوض کند؟ کوکا‌کولای جدید مزه‌ی مزخرفی دارد و به بدطعمی پپسی است!»
اعتراض‌ها و کم استقبالی از "New Coke" باعث شد تا کمپانی بار دیگر به همان روش سنتی باز گردد.
بسیاری "کوکاکولا" را متهم می‌کنند که چاقی آمریکایی‌ها به ویژه کودکان به گردن نوشیدنی بسیار شیرین این شرکت است. بر اساس تحقیقات آزمایشگاهی در هر یک چهارم لیتر از کوکا کولا ۲۷ گرم قند وجود دارد؛ چیزی معادل ۹ حبه قند.
اما با وجود تمام انتقادات و سرزنش‌هایی که نصیب "کوکاکولا" می‌شود باز هم چیزی از محبوبیت این شرکت کاسته نشده است. آندرئا اکسلر، نویسنده‌ی کتاب و روزنامه‌نگار می‌گوید: «هیچ کدام از این قضایا چهره‌ی کوکاکولا را تخریب نکرده. این امر حتی امروزه هم برای متخصصان بازاریابی و تبلیغات عجیب و شگفت‌آور است. این یکی از اسرار کوکاکولاست که تا به امروز جواب درستی برای آن پیدا نشده است.»
۱۲۵ سال کوکا کولا با دستورالعمل اسرارآمیز
اما راز به مراتب بزرگتر و با اهمیت‌تر کوکا کولا دستور تهیه‌ی آن است؛ روشی که تا به امروز تنها عده‌ی اندکی از آن خبر دارند و گفته می‌شود در یک گاوصندوق در بانکی در آتلانتا نگهداری می‌شود.
ممکن است که طعم کوکا کولا در هر کشوری تفاوت‌های جزیی داشته باشد، مثلا کمی‌شیرین‌تر، اما در حالت کلی از یک دستورالعمل برای تهیه آن استفاده شده است.
Bildunterschrift: Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift: در هر یک چهارم لیتر از کوکاکولا ۲۷ گرم قند وجود دارد؛ چیزی معادل ۹ حبه قند.گرت هارزمن، سخنگوی شرکت "کوکا کولا" در برلین می‌گوید: «کوکا کولا در همه جای جهان طبق فرمول یکسانی درست می‌شود. حتی آبی که برای تهیه آن استفاده می‌شود آب معمولی همان منطقه است که تنها بنا بر استاندارهای کمپانی یکبار دیگر به طور ویژه آماده می‌شود.»
کمپانی "کوکا کولا" هرگز این دستورالعمل را به ثبت نرساند زیرا در آمریکا هر ۲۰ سال یکبار پروانه‌ی ساخت انحصاری منقضی می‌شود و برای تمدیدش کمپانی می‌بایست دستورالعمل را علنی در اختیار همگان بگذارد.
افشا شدن این راز، به طور حتم می‌تواند شانس رقیبان را برای بدست آوردن سودهای کلان افزایش دهد زیرا هیچ‌کس تردیدی در این ندارد که "کوکاکولا" گران‌ترین مارک جهان است. به گفته‌ی آندرئا اکسلر: «بر اساس تحقیقات انجام شده، کوکاکولا بعد از کلمه‌ی اوکی (Okay) شناخته‌‌شده‌ترین کلمه در جهان است؛ به این معنی که ۹۸ درصد از مردم جهان این کلمه را می‌شناسند؛ یعنی از هر صد نفر در هر کجای جهان تنها دو نفر پیدا می‌شوند که کوکاکولا را نمی‌شناسند.»
در برخی از مناطق آفریقا کوکاکولا نوشیدنی مراسم خاکسپاری است، در مکزیک از آن در برگزاری آیین‌های مذهبی استفاده می‌کنند و حتی در چین با کوکاکولا برخی غذاها را می‌پزند.
برگرفته از دویچه وله
برگرفته از دویچه وله
